قرارداد کاری یک ابزار کارآمد در دنیای کسب و کار است که جهت شروع همکاری شغلی بین افراد منعقد می شود. یک قرارداد کاری شفاهی یا کتبی با شفاف کردن تعهدات و شرایط کار باعث افزایش احساس امنیت و اطمینان در روابط بین کارفرما و کارگر می شود و امکان پیگیری مسائل حقوقی از مجرای قانون را فراهم می کند. طبق قانون کار نوشتن قرارداد کاری دارای اصول و قواعد خاصی است که باید در هنگام نگارش آن رعایت شود. یک قرارداد کاری پس از به امضا رسیدن توسط طرفین، به عنوان یک سند قانونی به حساب می آید و رعایت مفاد آن از نظر قانونی برای طرفین الزام آور است. اگر شما هم برای ورود به یک حرفه مشمول امضای قرارداد کاری هستید، بهتر است قبل از عقد قرارداد از جزئیات بیشتری در مورد شرایط قرارداد کاری آگاه شوید. در این مقاله اطلاعات بیشتری در مورد انواع قرارداد کاری، نحوه نگارش یک قرارداد کاری معتبر، شرایط فسخ و… ارائه می شود.
تعریف قرارداد کاری طبق قانون کار چیست؟
قرارداد کاری طبق وزارت کار بر اساس ماده 7 قانون کار تعریف می شود ، بر اساس این ماده قانونی، قرارداد کاری اداره کار به نوعی توافق نامه کتبی یا شفاهی گفته می شود که بر اساس آن کارگر به مدت زمان معین بصورت موقت یا غیر موقت برای کارفرما کار می کند و در ازای این کار حق السعی یا دستمزد دریافت می کند. شرایط قرارداد کاری قانون کار در ماده نهم توضیح داده شده است که برخی از آن ها شامل مواردی مانند مشخص بودن و مشروعیت موضوع، درج اطلاعات دقیق افراد، شفاف کردن نحوه پرداخت، شرایط کار و موارد مهم دیگر در قرارداد اداره کاری است.
بیشتر بخوانید: خرید بهترین نرم افزار حضور و غیاب
تعریف قرارداد کاری طبق قانون کار چیست؟
انواع قراردادهای کاری کدامند؟
انواع قرارداد کاری معمولا بر اساس دو معیار شیوه استخدام و مدت زمان کار به چند دسته تقسیم می شوند. بر همین اساس برخی از مهمترین انواع قرارداد کاری عبارتند از :
قرارداد کاری ساعتی
قرارداد کاری ساعتی قراردادی کوتاه مدت است که برای انجام کار موقتی که زمان آن معمولا کمتر از 44 ساعت در هفته است بین کارفرما و کارپذیر منعقد می شود.
قرارداد کاری روزمزد/ قرارداد کاری روزانه
یکی از مرسوم ترین انواع قرارداد کار بین کارفرما و کارگر قرارداد کاری روزانه یا روز مرد است. این نوع قرارداد که معمولا بین یک شخص حقیقی به عنوان کارگر و یک شخص حقوقی یا حقیقی به عنوان کارفرما بسته می شود. قرارداد روز مرد معمولا برای انجام فعالیت های روز مرد مانند ساخت و ساز و… بسته می شود.
قرارداد کاری یک ساله
این نوع قرارداد هم از نمونه های قرارداد کاری مدت دار است که بموجب آن کار پذیر در ازای دریافت دستمزد مقرر برای یکسال برای کارفرما کار میکند و در صورت رضایت طرفین این مدت قابل تمدید است.
قرارداد کاری موقت
این نوع قرارداد ماری که مغولان در قالب قرارداد کاری یک ماهه یا قرارداد کاری سه ماهه منعقد می شود، در متن این قرداد تاریخ شروع و پایان تعهدات طرفین درج میشود و مدت زمان آن به صورت کتبی یا شفاهی قابل تمدید است.
قرارداد کاری پاره وقت
این نوع قرارداد هم یکی از انواع قرارداد کاری موقت است که در ازای انجام کار پاره وقت و دریافت دستمزد بین کارپذیر و کارفرما منعقد می شود.
قرارداد کاری دائم
قرارداد کار دائمی نوعی قرارداد کاری غیر موقت است که برای مدت زمانی نامحدود و با فرض دائمی بودن کار، بین کارفرما و کارپذیر بسته می شود. قراردادهای کاری که برای کارهای مهمتر و بدون قید مدت زمان مشخص بستن می شوند هم از نوع قرارداد کاری دائمی به حساب می آیند.
قرارداد کاری درصدی
قرارداد کاری درصدی که معمولا در کسب و کارهایی که میزان سودآوری به تلاش افراد وابسته است بین کارگر و کارفرما منعقد می شود. به موجب قرارداد کار، که به نوعی قرارداد شراکت هم به حساب می آید، کارپذیر در ازای انجام کارهای خاصی درصدی از سود یا درآمد حاصل از فعالیت کاری را به عنوان دستمزد از کارفرما دریافت می کند.
قرارداد کاری معین
قرارداد کاری معین، نوعی قرارداد بدون تاریخ است که قرداد دائمی به حساب نمی آیند. در واقع، در این مدل قرارداد، کارفرما در ازای پرداخت مبلغ مشخصی پروژه ای را برای انجام به کار پذیر می سپارد و به شرط پایان یافتن کار دستمزد وی را پرداخت می کند.
قرارداد کاری پیمانکاری
قرارداد پیمانکاری نوعی قرارداد کاری حقوقی است که بین کارفرما و پیمانکار بسته می شود ، به موجب این قرارداد پیمانکار متعهد می شود تا یک پروژه کاری خاص را مطابق مفاد قرارداد به اتمام برساند. قرارداد پیمانکاری انواع مختلفی دارد که شامل قرارداد پرداخت ،قرارداد سنجشی، قرارداد مدیریتی، قرارداد مدیریت پروژه، قرارداد طراحی و ساخت، قرارداد ساخت و توسعه و… می شود.
قرارداد کاری کارگری
قرارداد کارگری هم نوعی قرارداد است که بین کارفرما و کارگر بسته می شود و به موجب آن کارگر در عوض دریافت دستمزد، متعهد به انجام کاری خاص می شود.
بیشتر بخوانید: انواع نوبت کاری و شیفت کاری طبق قانون کار
انواع قراردادهای کاری کدامند؟
قرارداد کاری پرسنل
لفظ قرارداد کاری پرسنل معمولا در شرکت های خصوصی بکار برده می شود و منظور از آن قرارداد کاری بین کارفرما و طرف دوم به عنوان کارمند یا کارگر شرکت است.
قرارداد کاری حقوقی
بطور کلی تمامی قرارداد های کاری سند حقوقی محسوب می شوند اما در قرارداد کاری حقوقی یکی از طرفین شخص حقوقی و دیگر حقیقی است.
قرارداد مناصفه کاری
قرارداد مزارعه یا همان مناصفه کاری، قراردادی است که در آن یکی از طرفین یک زمین کشاورزی را برای مدت معینی به طرف دیگر می دهد که پس از رسیدن محصول بین دو طرف تقسیم می شود.
قرارداد جعاله کاری
قرارداد جعاله کاری، به نوعی قرارداد گفته می شود که در آن یکی از طرفین، متعهد می شود که در صورت انجام دادن کاری به عامل یا طرف دیگر اجرت یا جعل پرداخت کند.
قرارداد مشاوره کاری
قرارداد مشاوره‌ای، نوعی قرارداد کاری است که بموجب آن کارفرما میتواند فردی را به‌عنوان مشاور با تعهد حضور در ساعات معین یا بصورت ساعتی به کار گیرد.
قرارداد کاری فی مابین
قرارداد کاری بین دو یا چند نفر را قرارداد فی مابین می گویند. در واقع، «فی مابین» نوعی اصطلاح حقوقی است و برای کسانی که قراردادی را به امضا می کنند بکار می رود.
قرارداد وکالت کاری
قرارداد وکالت کاری نوعی قرارداد است که به موجب آن یک شخص به عنوان موکل انجام کار یا رسیدگی به اموری را به وکیل واگذار می کند.
قرارداد شراکت کاری
قرارداد همکاری کاری یا همان قرداد مشارکت کاری، قراردادی است که بین دو یا چند نفر که برای مدت مشخص می خواهند برای انجام پروژه ای با هم همکاری داشته باشند، منعقد می شود.
قرارداد کاری انلاین
قرارداد کاری آنلاین، همان قرارداد کار است که به شکل اینترنتی تنظیم می شود. قرداد آنلاین کاری روی کاغذ نوشته نمی شوند و در فضای آنلاین مطالعه و به امضای طرفین می‌رسد.
قرارداد کاری رسمی
یکی از راه های رسمیت بخشیدن به قرارداد کاری و پیگیری آسان تر دعاوی حقوقی احتمالی در قرارداد کار، عقد قرارداد کاری محضری یا رسمی است.
قرارداد کاری دولتی
این قرارداد هم نوعی قرارداد کاری است که بسته به نوع استخدام رسمی، پیمانی یا قراردادی (خدماتی) بین کارمندان و سازمان های دولتی بسته می شود و به موجب آن فرد به عنوان کارمند دولت مشغول کار می شود.
قرارداد کاری کارآموزی و آموزشی
قرارداد کارآموزی از رایج ترین قراردادهای کاری برای جذب موقت افراد تازه کار است. هدف کارگر از عقد این نوع قرارداد کاری، افزایش تجربه و دریافت آموزش بیشتر در زمینه کاری است.
قرارداد کاری کارآموزی و آموزشی
ویژگی های یک قرارداد کاری معتبر چیست؟
یک قرارداد کاری معتبر که مفاد آن طبق قانون کار به رسمیت شناخته شود باید بر اساس نکات مطرح شده در ماده ۷ قانون کار و مقررات بیمه نگاشته شود. از جمله مهمترین ویژگی های قرارداد کاری معتبر می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- رضایت طرفین قرارداد کار: این موضوع مهمترین شرط در قرارداد کاری است و با امضای طرفین به اثبات می رسد.
- مشخص بودن موضوع: یک قرارداد کاری معتبر باید دارای عنوان و موضوع کاملا مشخص و شفاف باشد.
- مشروعیت موضوع قرارداد: یک قرارداد کاری معتبر باید دارای یک موضوع مشروع و قانونی باشد، در غیر اینصورت ارزش قانونی ندارد.
- آمرانه و معوض بودن قرارداد کاری: یعنی در یک قرارداد کاری کارفرما در ازای کار به کارگر دستمزد پرداخت می کند و متقابلاً کارگر برای وی کار می کند همچنین، کارفرما اجازه ندارد برخلاف قوانین کار، مزایای حقوقی کارگر را نقض کند.
- رعایت اصول قانونی نگارش قرارداد کار: در یک قرارداد کاری باید موضوع قرارداد، نوع شغل و همچنین قوانین محل کار بطور کامل ذکر شود و تمام موارد قانونی لحاظ گردد.همچنین، درج نحوه محاسبه و پرداخت دستمزد کارگر هم از بخش های مهم قرارداد کاری است.
نحوه بستن قرارداد کاری چگونه است؟
عقد قرارداد کاری به عنوان یک سند تعهد آور که بموجب آن کارگر و کارفرما ملزم به انجام مفاد این قرارداد می شوند از اهمیت زیادی برخوردار است. چون این قرارداد نوعی سند حقوقی است نحوه نوشتن قرارداد کاری باید منطبق بر مقررات قانون کار و بیمه باشد. نحوه تنظیم قرارداد کاری معمولا به اینصورت است که کارفرما بر اساس مواردی مانند شرایط کار، مبلغ حقوق و نحوه محاسبه آن، نوع سمت شغلی، دائمی یا موقت بودن کار و قوانین شرکت بند های قرارداد کاری را در قالب یک فرم در اختیار کارگر یا کارمند قرار می دهد تا پس از بررسی متن قرارداد کاری
به امضای طرفین برسد. مفاد قرارداد کاری در قرارداد های مختلف و بسته به شرایط کار و قوانین هر کسب و کار متفاوت است ولی معمولا شامل اطلاعات ضروری کارگر و کارفرما ، شرایط پرداخت دستمزد و قوانینی است که هر یک از طرفین در طول مدت همکاری باید رعایت کنند. همانطور که گفته شد، نگارش متن تنظیم قرارداد کاری باید مطابق با استانداردهای قانون کار باشد و در آن
تمامی قوانین قرارداد کاری به صورت کاملا شفاف و با ذکر تبصره ها، جریمه و عواقب عدم رعایت قوانین ذکر شود. اگر شخصا قصد نوشتن قرارداد کاری بهتر است از مطالب مرتبط با آموزش نوشتن قرارداد کاری در مراجع معتبر استفاده کنید و تمام اصول اساسی را در قرارداد رعایت کنید.
نکات بستن قرارداد کاری
همانطور که در قسمت قبل خواندید، قرارداد کاری نوعی سند حقوقی به حساب می آید و با امضای آن طرفین از سوی قانون ملزم به اجرای تعهدات درج شده در قرارداد هستند. لذا برای جلوگیری از متضرر شدن باید برخی از نکات مهم بستن قرارداد کاری که در ادامه آمده است را رعایت کنید.
- عنوان قرارداد کاری: عنوان قرارداد کاری باید دارای مشروعیت و کاملا قانونی باشد. این عنوان همچنین باید به صورت شفاف در قرارداد ذکر شود.
- بندهای قرارداد کاری: در این بخش باید موارد مهمی نظیر مشخصات طرفین، مدت زمان قرارداد،عنوان شغلی و شرح وظایف، میزان حقوق یا شیوه محاسبه آن، نحوه پرداخت دستمزد، قوانین و شرایط ساعات کاری و… بطور شفاف ذکر شوند.
- بیمه تامین اجتماعی: یکی از الزامات قانون کار بیمه کردن کارگر است، بنابراین باید نوع بیمه و وضعیت بیمه کارگر در قرارداد کاری معتبر مشخص شود.
- جزئیات درباره حقوق و دستمزد: یکی از مهمترین موارد در عقد قرارداد کاری درج شرایط پرداخت و نحوه محاسبه حقوق و دستمزد است که باید بصورت کاملا شفاف در قرارداد کاری ذکر شود. ساعات کاری و دستمزد کپارگر، نحوه پرداخت دستمزد، تاریخ پرداخت ها، شرایط محاسبه اضافه کاری و.. باید در قرارداد ذکر شوند.
- ضمانت برای انجام تعهدات قرارداد کاری: بطور معمول برای اطمینان از حسن انجام کار، معمولا کارفرما از کارگر ضمانتی دریافت می کند که باید آن را در مفاد قرارداد ذکر کند. سفته برای قرارداد کاری نوعی ضمانت الزام آور مالی است و از ضمانت های رایج به حساب می آید. ذکر سفته در قرارداد کاری و مبلغ و علت اخذ آن الزامی است و باید به امضای کارگر یا ضامن وی برسد.
بیشتر بخوانید: اضافه کاری چیست؟ | نحوه محاسبه اضافه کاری در قانون کار
نمونه قرارداد کاری وزارت کار
در این بخش به عنوان نمونه قرارداد کاری طبق قانون کار جزییات و نحوه نگارش چند مدل از قرارداد های کاری مختلف را در قالب عکس بررسی می کنیم.
نمونه قرارداد کاری قانون کار
نمونه قرارداد کاری قانون کار
دانلود نمونه قرارداد کاری اداره کار
نمونه ورد قرارداد کاری ۱۴۰۳ | فرم قرارداد کاری 1403 (عکس قرارداد کاری)
در این بخش نمونه مکتوب چند مدل قرارداد کاری مختلف را در قالب تصویر مشاهده میکنید.
دانلود نمونه قرارداد کاری موقت
نمونه قرارداد کاری موقت
دانلود نمونه قرارداد کاری ساعتی
نمونه قرارداد کاری ساعتی
نمونه قرارداد کاری روزانه
دانلود نمونه قرارداد کاری پاره وقت/قرارداد کاری پاره وقت/متن قرارداد کاری پاره وقت
نمونه قرارداد کاری پاره وقت/قرارداد کاری پاره وقت/متن قرارداد کاری پاره وقت
دانلود نمونه قرارداد کاری یکساله
نمونه قرارداد کاری یکساله
دانلود نمونه قرارداد کاری دائم
نمونه قرارداد کاری دائم
دانلود نمونه قرارداد کاری درصدی/ نمونه قرارداد کاری پورسانتی
نمونه قرارداد کاری درصدی/ نمونه قرارداد کاری پورسانتی
دانلود نمونه قرارداد کاری پیمانکاری
نمونه قرارداد کاری پیمانکاری
دانلود نمونه قرارداد کاری بدون بیمه
نمونه قرارداد کاری بدون بیمه
متن قرارداد شراکت کاری
نمونه قرارداد کاری انگلیسی
تفاوت قرارداد کاری و قرارداد پیمان کاری چیست؟
با وجود شباهت های فراوان بین قرارداد کاری و قرارداد پیمانکاری این دو مدل قرارداد دارای تفاوت هایی مشخصی هستند. تفاوت در نحوه پرداخت دستمزد، ابراز کار، میزان تابعیت از کارفرما و … از جمله این تفاوت ها هستند. شاید بتوان گفت نحوه پرداخت حق الزحمه مهمترین تفاوت قرارداد کاری و قرارداد پیمانکاری است، در قرارداد کاری چون قرداد بین کارفرما و کارگر منعقد می شود ، کارگر در ازای کار دستمزد دریافت می کند و طرفین در سود و زیان پروژه شریک هستند اما در قرارداد پیمانکاری، پیمانکار تنها در صورت به نتیجه رسیدن پروژه دستمزد دریافت می کند و مسئولین کامل پروژه را بر عهده دارد ضمن اینکه کارگران و زیردستان وی مشمول زیان پروژه نمی شوند.
مزایای داشتن قرارداد کاری در زمان کار
عقد قرارداد کاری بین کارفرما و کارگر دارای مزایای متعددی است که برخی از مهمتر ترین آن ها عبارتند از :
- ایجاد حس اعتماد و اطمینان بین طرفین
- کاهش احتمال تخلف و تخطی طرفین از تعهدات خویش
- جلوگیری از تضییع حقوق مادی و معنوی کارگر و کارفرما
- شفافیت بیشتر تعهدات و جلوگیری از ایجاد اختلاف بین طرفین
- سهولت در پیگیری دعاوی حقوقی و پیگیری راحت مسائل کاری از طریق قانون
عواقب نبستن قرارداد کاری چیست؟
از آنجایی که طبق ماده ۷ قانون کار، تنظیم قرارداد با کارگر مبنای قانونی دارد، نبستن قرارداد کاری ممکن است باعث ایجاد دردسرو یا ضایع شدن حقوق یکی از طرفین شود. برخی از مهم ترین عواقب نبستن قرارداد کاری عبارتند از :
- اگر قرارداد کاری بسته نشود؛ مامی قوانین همکاری کارگر و کارفرما مشمول قواعد کلی اداره کار و رفاه اجتماعی می شود.
- در صورت عدم نگارش قرارداد کاری؛ چون ساعت و تاریخ شروع و پایان کار بصورت مکتوب وجود ندارد امکان تضییع حقوق کارگر و اخراج پیش از موعد مقرر وجود دارد.
- اگر قرارداد کاری وجود نداشته باشد و یکی از طرفین تعهدات خود را نادیده بگیرد باید مراحل قانونی طولانی تری برای مجاب کردن فرد طی شود.
- در صورت نبستن قرارداد با کارگر، کارگر میتواند تمام حقوق خود را از راه قانونی مطالبه کند و این موضوع می تواند موجب نارضایتی کارفرما گردد.
شرایط فسخ قرارداد کاری چیست؟
از آنجایی که قرارداد کاری بین کارگر و کارفرما منعقد می شود هر یک از طرفین در شرایطی ممکن است قرداد خود را فسخ کنند، که در هر کدام از حالت ها مشمول قوانین و مقررات خاصی می شوند. برخی از مهمترین شرایط فسخ قرارداد کاری یک طرفه یا دوطرفه عبارتند از :
- در صورت فوت، از کارافتادگی یا بازنشستگی کارگر امکان فسخ قرارداد کاری وجود دارد.
- در صورت اتمام زمان تعهد طبق تاریخ درج شده در قرداد، قرداد کاری به طور خود به خود فسخ شده و در صورت عدم تمدید اعتبار قانونی ندارد.
- در صورت کوتاهی کارگر از انجام وظایف محوله و عدم رعایت آیین نامه انضباطی و شرایط کاری درج شده در قرارداد ، کارفرما می تواند با موافقت شورای اسلامی کار بصورت یکطرفه قرارداد کاری را فسخ کند.
- استعفای کارگر که خود تابع شرایط خاصی است، هم به عنوان فسخ یکطرفه قرارداد کار از سوی کارگر به حساب می آید.
دانلود نمونه متن فسخ قرارداد کاری/متن پایان قرارداد کاری
دانلود نمونه متن فسخ قرارداد کاری/متن پایان قرارداد کاری
سوالات متداول درباره قرارداد کاری وزارت کار
در این بخش به چند سوال پرتکرار کاربران پیرامون قوانین مربوط به قرارداد کاری پاسخ می‌دهیم.
آیا دریافت سفته برای قرارداد کاری قانونی است؟
بله دریافت سفته برای حسن انجام کار قانونی است. البته لایحه ای برای محدود کردن آن مطرح شده که فعلا به تصویب قطعی نرسیده است.
قرارداد کاری موقت بودن بیمه چه شرایطی دارد؟
از آنجایی که بیمه کردن کارگر از شروط قانونی قرارداد کار است، قرداد کار بدون بیمه از نظر قانونی باطل است.
حداقل مدت قرارداد کاری و حداکثر زمان قرارداد کاری چقدر است؟
حداقل و حداکثر زمان قرارداد برای قرداد کار موقت تعریف می شود. حداقل این مدت زمان برای کارگران یک روز و حداکثر آن برای کارگران ساده یک ماه و برای کارگران ماهر یک ماه است.
سخن پایانی
در این مقاله اطلاعاتی پیرامون انواع قرارداد کاری و شرایط عقد قانونی قرارداد کار بین کارگر و کارفرما ارائه شد. قرارداد کاری به عنوان یک سند تعهدآور حقوقی، ابزاری برای شفافیت بخشیدن به جزئیات همکاری بین کارگر و کارفرما یا دولت و کارمندان است. بسته به شرایط و قوانین محل کار، نوع فعالیت، پیمانکاری یا دولتی بودن کار، حقیقی یا حقوقی بودن طرفین قرارداد، مدت زمان و موارد دیگر می توان انواع مختلفی از قرارداد کاری را نام برد. در تمام قراردادهای کاری باید اصول اولیه نگارش این قرارداد طبق قانون کار رعایت شود بطور مثال جزئیات پرداخت حقوق و دستمزد، نوع و مدت کار، شرایط و قوانین، بیمه تامین اجتماعی و…. باید از مفاد یک قرارداد کاری معتبر باشند. در این نوشتار ضمن توضیح انواع قرارداد کار اصول نگارش و مزایای نوشتن قرارداد کاری و عواقب عدم نگارش این سند حقوقی ارائه شد.
