بیمه بیکاری یکی از بهترین خدماتی است که بیمه تامین اجتماعی به منظور تامین و حمایت از نیاز اقشار مختلف جامعه که به هر دلیل به کار و فعالیت در یک مجموعه ادامه نداده اند، تعلق می گیرد. استفاده از بیمه بیکاری در واقع مزیت ویژه ای است که کارفرما به کارکنان و کارگران و کلیه افرادی که در یک محل کسب مشغول فعالیت هستند، تعلق می گیرد. چرا که بسیاری از افراد مشغول به کار سرپرست خانوار بوده و سازمان تامین اجتماعی طبق قانون موظف به حمایت و پرداخت تسهیلات به کارمندان و کارگرانی است که به صورت ناگهانی کار خود را از دست می دهند.
مشاوره و خرید نرم افزار حضور و غیاب
بیمه بیکاری چیست؟
بیمه بیکاری یکی از روش ها و اقداماتی است که سازمان بیمه تامین اجتماعی به منظور حمایت از حق کارگران و کارمندانی که به صورت ناگهانی شغل خود را از دست داده اند، تعلق می گیرد. در واقع ابتدا سازمان بیمه تامین اجتماعی حق بیمه با مبلغی مشخص را به این افراد اختصاص می دهد و سپس در صورت بیکار شدن فرد، این مستمری بیمه بیکاری را به فرد پرداخت می کند. همچنین در تعریفی دقیق تر می توان گفت که بیمه بیکاری به عنوان یک شبکه ایمن اجتماعی نیز محسوب می شود هدف آن حمایت و محافظت کردن از افراد بیکار و همچنین کمک کردن به آن ها از نظر مالی تا زمان پیدا کردن شغل و کار جدید و در نهایت کاهش فقر و جلوگیری از بروز مشکلات مالی و اقتصادی برای این افراد است.
بیشتر بخوانید: خرید سامانه حضور و غیاب آنلاین
بیمه بیکاری چیست؟
شرایط بیمه بیکاری (شرایط استفاده ازبیمه بیکاری)
به منظور حمایت از حقوق کارمندان و کارگرانی که بدون دلیل یا تخلف بیکار شده اند، سازمان تامین اجتماعی و همچنین قانون، قوانین و مقرراتی را برای این که فردی شرایط مشمول شدن از حق بیمه بیکاری را داشته باشد، تعیین کرده است . به طور کلی و طبق این قانون کلیه افرادی که صلاحیت و توانایی کار کردن دارند اما به دلایل مختلفی نظیر عدم توانایی در پیدا کردن شغل مناسب، عدم تمایل به کار در حال حاضر، بروز بیماری یا بسته و تعطیل شدن محل کار قبلی، در حال حاضر مشغول به کار نیستند، بیمه بیکاری به آن ها تعلق می گیرد. اما نکته مهم و قابل توجه این است که شرایط مهم دیگری نیز برای بهره مند شدن از حق بیمه بیکاری نیز وجود دارد که بررسی و آشنایی با این شرایط نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. شرایط مشمول بیمه بیکاری به شرح زیر است:
- فرد باید به مدت حداقل 6 ماه بیمه تامین اجتماعی را پرداخت کرده باشد.
- در حال حاضر بدون شغل (بیکار) و در جستجوی کار باشد.
- توانایی و قابلیت کار کردن از نظر روحی و جسمی داشته باشد.
- در سامانه تامین اجتماعی عضو باشد و شماره بیمه داشته باشد.
- مدارک مورد نیاز برای ثبت نام در سامانه تامین اجتماعی را به این سازمان ارائه کرده باشد.
- فرد بیمه شده بدون تمایل و اراده و تصمیم خود از کار بیکار شده باشد.
- کارگران قرار دادی حداقل یک سال در آخرین محل کار خود، حق بیمه پرداخت کرده باشند.
- در صورتی که فرد در دوران کارآموزی نیز از کارفرما حقوق و کمک هزینه ای دریافت می کرده، امکان دریافت بیمه بیکاری برای او نیز وجود دارد.
- کلیه افراد بیمه شده که طبق تشخیص وزارت خانه ها و به دلیل بروز تغییر شرایط و ساختار اقتصادی واحد و صنف مربوطه، به عنوان بیکار موقت شناخته شوند.
نکته: برای بررسی شرایط و قانون جدید بیمه بیکاری، بهتر مرتبا پیگیر محتواهای به روز شده این صفحه باشید و اطلاعات خود را برای محاسبه بیمه بیکاری به روز نمایید.
حقوق بیکاری کارگران قرارداد کوتاه مدت
مزیت مهم دیگر در مورد استفاده از حق بیمه بیکاری این است که کارگران با استفاده از قراردادهای کوتاه مدت و در صورت بیکاری، و در صورتی که شرایط بالا را داشته باشند، می توانند از بیمه بیکاری استفاده کنند. نکته مهم این است که برای پرداخت و استفاده از حق بیمه برای کارگران قرارداد کوتاه مدت نیز شرایط مهمی نیز از طرف قانون نیز تعیین شده است. این شرایط نیز برای قراردادهای کوتاه مدت به شرح زیر است:
- حداقل یک سال سابقه کار و در صورت پرداخت حق بیمه در آخرین محل کار
- بیکاری به دلیل اتمام قرارداد، حوادث غیر مترقبه یا حوادث قهری
- عدم اشتغال در محل جدید پس از بیکار شدن
در صورتی که شرایط ذکر شده را داشته باشد، میزان مقرری روزانه بیمه بیکاری او معادل 55 درصد از متوسط حقوق یا دستمزد روزانه محاسبه می شود. همچنین در برخی موارد و در صورتی که فرد سرپرست خانوار باشد، این مبلغ تا میزان 80 درصد از کل حقوق روزانه نیز افزایش پیدا می کند. علاوه بر این، به ازای افراد تحت تکفل نیز 10 درصد از مبلغ بیمه بیکاری، به مبلغ حقوق اولیه افزوده می شود.
بیشتر بخوانید: منظور از قوانین حضور و غیاب چیست؟ | بررسی حضور و غیاب در قانون کار
مقرری بیکاری کارگران روزمزد
یکی از سوالات رایج توسط افراد و کارگرانی که به صورت روزمزد حقوق دریافت می کنند، در مورد نحوه دریافت بیمه بیکاری است. در این مورد باید گفت که کارگران روزمزد در صورتی که از طرف کارفرما بیمه نشده باشند، امکان استفاده از بیمه بیکاری را ندارند. این افراد در صورتی می توانند از حق بیمه بیکاری استفاده کنند که از به صورت خویش فرما خود را بیمه کرده باشند.
نحوه استعلام بیمه های بیکاری
برای این که اطمینان حاصل کنید و استعلام بگیرید که آیا حق استفاده از بیمه های بیکاری را دارید یا خیر؟ کافی است که وارد سایت سازمان بیمه تامین اجتماعی شده و از وضعیت واریز مبلغ بیمه بیکاری استعلام بگیرید. بدین صورت که در صفحه اصلی بیمه تامین اجتماعی روی گزینه منو کلیک کرده و سپس روی بخش خدمات کلیک کنید. در بخش خدمات نیز روی گزینه قیمت بیمه شدگان و سپس بیمه بیکاری کلیک کنید. پس از وارد شدن به صفحه جدید، روی گزینه مشاهده درخواست های بیمه بیکاری کلیک نمایید و بررسی و مشاهده کنید که سند بیمه بیکاری شما در چه وضعیتی است؟
ورود به سامانه بیمه بیکاری
برای ورودی به این سامانه باید به این سایت مراجعه کنید. استفاده از خدمات این سایت نیازمند عضویت داشتن از قبل و یا عضویت به عنوان کاربر جدید، خواهد بود. این سامانه جهت استعلام واریز بیمه بیکاری ، ثبت نام بیمه بیکاری و درخواست بیمه بیکاری بهترین گزینه خواهد بود. عضویت در این سایت برای دسترسی به بخشنامه بیمه بیکاری ها بسیار مناسب است.
نحوه استعلام بیمه های بیکاری
مدارک لازم برای استفاده از بیمه بیکاری
به منظور این که پس از قطع همکاری با یک شرکت یا نهاد بتوانید از حق بیمه بیکاری بهره مند شوید، ضروری است که مدارکی را به سازمان بیمه تامین اجتماعی ارسال کنید تا مراحل تشکیل پرونده بیمه بیکاری را طی نمایید.. این مدارک به شرح زیر است:
- نامه عدم نیاز کارفرما (در این نامه که توسط کارفرما باید تکمیل شود، تاریخ اتمام قرارداد همکاری و همچنین تاریخ زمانی که کارفرما دیگر به کارگر خود نیازی نداشته، ذکر می شود.)
- اصل و تصویر قرارداد سال همکاری یا رای صادر شده
- 4 قطعه عکس 4*3
- کپی و اصل شناسنامه
- کپی و اصل کارت ملی
- تصویر صفحه اول دفترچه بیمه
- اصل و تصویر کارت پایان خدمت یا کارت معافی برای آقایان
- اصل و کپی یا تصویر آخرین مدرک تحصیلی یا مدرک فنی
- تصویر و اصل قرارداد یک سال آخر با مهر و امضای کارفرما و امضای کارگر
- دریافت استعلام سوابق بیمه از شعبه تامین اجتماعی مربوطه
میزان پرداختی حقوق بیمه بیکاری (مبلغ بیمه بیکاری)
حداقل مبلغ بیمه بیکاری در کشورهای مختلف به دلیل تفاوت در وضغیت اقتصادی و همچنین شرایط و قوانین آن کشور، متغیر و متفاوت است. اما به طور کلی می توان گفت که میزان حقوق پرداختی حقوق بیمه بیکاری طبق قانون بیمه بیکاری ایران، معادل 55 درصد از متوسط مزد و حقوق روزانه فرد است. همچنین برای افراد متاهل که سرپرست خانواده حساب می شود و افرادی تحت تکفل آن ها هستند، به ازای هر نفر و حداکثر تا 4 نفر ، 10 درصد حداقل دستمزد به این مبلغ افزوده می شود. با این وجود به صورت کلی باید که حداکثر میزان پرداختی معمولا تا 80 درصد از متوسط حقوق دستمزد و حقوق فرد است و بیشتر از 80 درصد نباید باشد.
مراحل دریافت بیمه بیکاری تامین اجتماعی
به منظور دریافت بیمه بیکاری از بیمه تامین اجتماعی با مراحل سخت و زمان گیری مواجه نیستید، بلکه می توانید به راحتی و از طریق سامانه آنلاین این سازمان، اقدام به درخواست دریافت بیمه بیکاری نمایید. این مراحل (شرایط بیمه بیکاری تامین اجتماعی) به شرح زیر است:
ثبت درخواست به صورت قانونی
در مرحله اول باید برای دریافت بیمه بیکاری حداکثر در مدت زمان 30 روز پس از بیکار شدن به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل سکونت خود مراجعه کرده و درخواست خود را برای دریافت بیمه ثبت کنید. در صورتی که هر فرد در صورت آسیب دیدن در حوادث غیر مترقبه مانند زلزله، آتش سوزی، سیل و … توانایی مراجعه حضوری را نداشته باشد، می تواند پس از 30 روز هم به اداره تعاون و رفاه اجتماعی مراجعه کرده و مدارک مورد نیاز و تعیین شده را به این اداره ارائه کند.
بررسی درخواست بیمه شده
پس از ارائه مدارک مورد نیاز، مراحل تشکیل پرونده بیمه بیکاری طی خواهد شد و سپس درخواست فرد بیمه شده برای دریافت بیمه بیکاری توسط اداره کار بررسی می شود. همچنین در طی این مرحله یک کمیته توسط نمایندگان اداره کار و سازمان تامین اجتماعی درباره غیر ارادی بودن بیکاری تشکیل شده و موارد مهم مورد بررسی قرار می گیرد.
بیشتر بخوانید: انواع قرارداد کاری + دانلود نمونه قرارداد کاری PDF و WORD
مراحل دریافت بیمه بیکاری از تامین اجتماعی
دریافت معرفی نامه برای سازمان تامین اجتماعی
پس از تایید شدن مدارک ارائه شده توسط اداره کار، یک معرفی نامه رسمی به سازمان بیمه تامین اجتماعی صادر می شود تا فرایند و مراحل واریز و پرداخت بیمه بیکاری توسط این سازمان آغاز شود.
مراجعه به شعبه تامین اجتماعی و تکمیل پرونده
پس از انجام مراحل بالا، به صورت حضوری به شعبه تامین اجتماعی مورد نظرتان مراجعه کرده و مدارک مورد نیاز را به این سازمان تحویل دهید تا تشکیل پرونده تکمیل گردد. در این مرحله اطلاعات فرد در سامانه و سازمان ثبت خواهد شد.
بررسی نهایی و صدور حکم پرداخت بیمه بیکاری
پس از تشکیل پرونده و انجام بررسی های نهایی، زمان واریز بیمه بیکاری و شروع این زمان توسط سازمان تامین اجتماعی مشخص می شود. فرایند بدین صورت که بیمه بیکاری از ماه اول بیکاری کارگر شروع شده و به صورت ماهانه به حساب فرد واریز می گردد.
پیگیری وضعیت اشتغال توسط نماینده تامین اجتماعی
هر ماه فرد بیمه شده یا کارگر موظف است که به اداره کار مراجعه کرده و فرم حضور و آمادگی به کار خود را تکمیل کند. از طرف اداره کار یک شغل به فرد پیشنهاد می شود و فرد با قبول این شغل پیشنهادی می توانند مجددا مشغول به کار شود، در غیر این صورت بیمه بیکاری او قطع خواهد شد.
پایان دوره دریافت بیمه بیکاری یا قطع مقرری دریافت
با توجه به سابقه بیمه فرد، تا مدت زمان مشخصی بیمه بیکاری به فرد تعلق می گیرد و پس از به پایان رسیدن این دوره، بیمه بیکاری مقرری قطع می شود. همچنین در صورتی که در طی این مدت و حتی زودتر از موعد در صورتی که فرد شغل جدید پیدا کند و مشغول به کار شود، بیمه بیکاری او قطع می شود.
مدت بیمه بیکاری (جدول بیمه بیکاری)
مدت زمان استفاده از بیمه بیکاری بر اساس نوع شغل فرد، میزان سابقه کاری، میزان حق بیمه پرداخت شده و همچنین طبق قانون سازمان بیمه تامین اجتماعی برای افراد مختلف، متفاوت خواهد بود. به همین منظور برای آشنایی بیشتر در جدول محاسبه بیمه بیکاری (جدول زیر) اطلاعات کامل در مورد مدت زمان استفاده از بیمه بیکاری را درج می کنیم.
| مدت زمان اخذ مقرری بیمه شدگان متاهل و متکفل | مدت زمان اخذ مقرری بیمه شدگان مجرد | مدت زمان اخذ مقرری بیمه شدگان متاهل |
| 12 ماه | 6 ماه | از 6 ماه تا 24 ماه |
| 18 ماه | 12 ماه | از 25 ماه تا 120 ماه |
| 26 ماه | 18 ماه | از 121 ماه تا 180 ماه |
| 36 ماه | 26 ماه | از 181 ماه تا 240 ماه |
| 50 ماه | 36 ماه | از 241 ماه به بالا |
مدت زمان استفاده از بیمه بیکاری
شرایط قطع مقرری بیکاری
مستمری و حق بیمه بیکاری به افرادی که به هر دلیل کار و فعالیت حرفه ای انجام نمی دهند، به صورت مادام العمر و تا زمانی که کار جدید پیدا نکنند، ادامه ندارد. در واقع منظور این است که قطع مقرری بیکاری طی شرایطی خاص و طبق قانون تعیین شده صورت می گیرد. شرایط قطع مقرری بیمه بیکاری به شرح زیر است:
- مشغول به کار شدن در محل جدید و پرداخت بیمه مجدد توسط کارفرمای جدید
- بیمه شده فوت کند.
- مدت زمان استخقاقی تعیین شده از طرف سازمان تامین اجتماعی بر اساس سابقه کاری خود، به پایان برسد.
- بیمه شده بدون ارائه دلیل موجه در دوره های کار آموزی یا سواد آزموی شرکت نکند.
- بیمه شده بیکار، از قبول کردن شغل تخصصی جدید یا یک شغل مشابه با آن خودداری کند.
- در صورتی که فرد بیمه شده، طبق قانون و بر اساس سوابق کاری یا سن مشخص شده، به عنوان مستمری بگیر یا بازنشسته تلقی و شناخته شود.
- در صورتی که کارگر یا بیمه شده به کار قبلی خود بازگشته و مزد ایام بلاتکلیفی را دریافت کند.
بازرسی منزل بیمه شده ی بیکار
یکی از اقداماتی که سازمان بیمه تامین اجتماعی و اداره کار به منظور پیگیری وضعیت بیمه شدگان و افرادی که بیمه بیکاری دریافت می کنند، انجام می دهد، بازرسی منزل بیمه شده ی بیکار است. این کار به منظور احراز هویت و اطمینان حاصل کردن از این که فرد بیمه شده هنوز در محلی مشغول به کار نشده، صورت می گیرد. این بازرسی به صورت سر زده و بدون اطلاع قبلی صورت می گیرد تا از صحت اطلاعاتی که توسط بیمه شده ارائه شده، اطمینان حاصل شود. در صورتی که بازرس به محل زندگی و منزل فرد حضور نداشته باشد، ممکن است باعث قطع شدن بیمه بیکاری او شود.
استفاده از بیمه بیکاری بدون پایان خدمت
یکی از مهم ترین قوانین و مقرراتی که توسط سازمان تامین اجتماعی و همچنین اداره کار تعیین شده، در مورد شرایط و قوانین پرداخت بیمه بیکاری به آقایان است. نکته مهم این است که برای دریافت بیمه بیکاری برای آقایان داشتن کارت پایان خدمت یا کارت معافی ضروری است. علاوه بر این، یکی از مهم ترین قوانین تعیین شده در مورد این موضوع این است که افراد مشمول نظام وظیفه در صورتی که زمان استفاده از بیمه بیکاری به خدمت نظام وظیفه اعزام شود، مقرری بیمه بیکاری او قطع خواهد شد. همچنین پس از به پایان رسیدن خدمت، مجددا بیمه بیکاری او برقرار می شود.
آیا استفاده از بیمه بیکاری در بازنشستگی موثر است؟ (عواقب گرفتن بیمه بیکاری)
سوال مهمی که برخی افراد مشمول از بیمه بیکاری می پرسند، این است که آیا استفاده از بیمه بیکاری در بازنشستگی موثر است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که استفاده از بیمه بیکاری در بازنشستگی نیز تاثیر گذار است. چون مدت زمانی که مقرری بیمه بیکاری دریافت می کنید، به عنوان سابقه بیمه برای فرد محسوب می شود و بنابراین در محاسبه مستمری بازنشستگی فرد نیز تاثیر دارد. اما نکته منفی که در این مورد وجود دارد، این است که اگر فردی در دو سال آخر اشتغال خود به هر دلیل به فعالیت و کار خود در مرکز یا محلی ادامه ندهد، و مشمول بیمه بیکاری شود، حقوق او در این مدت دریافتی به صورت قابل توجهی کم تر از حقوق دوران اشتغال او باشد. میانگین حقوق دو سال آخر که مبنای محاسبه کردن مستمری بازنشستگی او است، کاهش می یابد. بنابراین میزان حقوق بازنشستگی مستمری این افراد کم تر از سایر افراد دیگر خواهد بود.
مبلغ بیمه بیکاری برای افراد متاهل (چه افرادی از خانواده بیمه شده را شامل می شود)
یکی از قوانین مهمی که برای استفاده از بیمه بیکاری در قانون کار و همچنین سازمان تامین اجتماعی شده، در مورد تعداد افراد تحت تکفل بیمه شده در زمان بیمه بیکاری است. افراد تحت تکفل بیمه شده شامل همسر، فرزندان دختر مجرد و فاقد شغل، پسران زیر 18 سال و از کار افتاده و بدون شغل، پدر و مادر بالای 60 سال است. ویژگی مهم دیگر در مورد تحت تکفل قرار دادن پدر و مادر این است که پدر و مادر با تایید پزشک معتمد سازمان تامین اجتماعی از کار افتاده باشند و همچنین فرد بیمه شده باید عهده دار مخارج پدر و مادر خود باشند. کلیه موارد ذکر شده توسط سازمان بیمه تامین اجتماعی و اداره کار مورد بررسی قرار می گیرد تا از صحت اطلاعات ارائه شده یا درج شده، اطمینان حاصل شده و سپس بیمه بیکاری پرداخت شود.
بیشتر بخوانید: اضافه کاری | نحوه محاسبه اضافه کاری در قانون کار
افراد تحت تکفل بیمه شده در زمان بیکاری (چه افرادی از خانواده بیمه شده را شامل می شود)
سوالات متداول
چه کسانی مشمول بیمه بیکاری نمی شوند؟
بیمه بیکاری طبق قانون به همه افراد تعلق نمی گیرد و افرادی که داوطلبانه از کار استعفا داده اند، بازنشستگان، از کار افتادن، اتباع خارجی، صاحبان مشاغل آزاد، و بیمه شدگان اختیاری مشمول بیمه بیکاری نمی شوند.
چه کسانی می توانند از بیمه بیکاری (قانون جدید بیمه بیکاری) استفاده کنند؟
بیمه شدگانی که حداقل تا یک سال قبل از بیکار شدن خود، سابقه پرداخت بیمه داشته و همچنین تابعیت ایرانی دارند، می توانند از بیمه بیکاری استفاده کنند.
جدول حقوق بیمه بیکاری ۱۴۰۲ چه تفاوتی با جدول حقوق بیمه بیکاری 1404 دارد؟
حقوق بیمه بیکاری ۱۴۰۲ بر اساس حقوق و سنوات و …. در سال 1402 محاسبه می شود و از آنجایی که حقوق و سنوات در سال 1404 و حتی 1403 نیز متفاوت است به تبع حقوق بیمه بیکاری در سال های مختلف متغیر است.
افراد دارای بیمه ی مشاغل آزاد مشمول بیمه بیکاری می شوند؟
خیر. طبق قانون افراد دارای بیمه مشاغل آزاد مشمول بیمه بیکاری نمی شوند.
تا چه سنی می توان از بیمه بیکاری استفاده کرد؟
افراد مسن و بالای 55 سال و حتی بیشتر، طبق قانون جدید تا زمانی که شغل جدید پیدا نکرده اند، می توانند از بیمه بیکاری بهره مند شوند تا زمان سن بازنشستگی و اتمام دوره پرداخت بیمه.
عیدی بیمه بیکاری چقدر است؟
در دوران دریافت بیمه حق بیکاری به شخص فاقد شخص عیدی تعلق نمی گیرد. چون عیدی از طرف کارفرما و به دلیل رابطه اشتغال و حقوق بگیر بودن به او تعلق می گیرد.
حقوق بیمه بیکاری چقدر است؟
حداقل حقوق بیکاری در سال 1404، به مبلغ 10،390،968 میلیون تومان است. به ازای هر فرد تحت سرپرستی برای افراد متاهل، 10 درصد به حقوق پایه اضافه می شود.
