امروزه استفاده از دستگاههای حضور و غیاب برای افزایش کیفیت و راندمان کنترل تردد در اماکن مختلف اداری، سازمانها و واحدهای مختلف کاری رواج یافته است. همچنین از این تجهیزات در هتلها و اماکن مسکونی با سطح امنیت بالا نیز برای برای شناسایی دقیق و سریع افراد در حال تردد با ثبت زمان واقعی بهره میگیرند. این دستگاهها در حال حاضر با سه مکانیزم کنترل از طریق کارت پرسنلی، سنسور اثر انگشت و تشخیص چهره طراحی و عرضه میشوند. ساختار متفاوت و طراحی مخصوص این سه نوع دستگاه حضور و غیاب سبب شده تا اجزای تشکیل دهنده و مشخصات فنی در هر یک متفاوت باشد. بنابرین وجود مشکل و روند تعمیر دستگاه حضور و غیاب (Attendance device repair) در زمینه اجزای سخت افزاری و سیستم نرمافزاری آنها نیز متفاوت است که در ادامه به بررسی مهمترین مشکلات، نحوه تعمیر و روش نگهداری دستگاه حضور و غیاب میپردازیم.
معرفی مشکلات مرسوم در دستگاه های حضور و غیاب
دستگاههای ساعت زنی انواع و سریهای مختلفی دارند که هر یک برحسب قابلیتها و سطح کیفیت از آیتمها و آپشنهای مختلفی برخوردار هستند. مشکلات پیش آمده در روند عملکرد این دستگاهها ممکن است دقت، سرعت و یا صحت تشخیص و تایید کاربران در هنگام تردد را با اختلالهای مختلفی روبرو کند. ابتدا میخواهیم با برخی از مشکلات رایج در عملکرد صحیح هر یک از دستگاههای حضور و غیاب آشنا شویم. این مشکلات اغلب به دلیل شرایط محیطی نامساعد و عدم استفاده صحیح از دستگاه ایجاد شده و به راحتی قابل حل شدن هستند. سپس دو مشکل عمده و فنی را در خصوص این دستگاهها بیان میکنیم.
مشکلات دستگاه کارت زنی
این دستگاه به دو آیتم کارت پرسنلی و اسلات تشخیص کارت متکی است. در مدل تماسی باید کارت شناسایی توسط اسلات دستگاه پانچ شود تا تردد تایید و ثبت گردد. پس هر نوع آسیب به اسلات و نرم افزار متصل به آن تشخیص کارت را با اختلال روبرو میکند. در مدل غیر تماسی نیز تگ پرسنلی با فاصله و از طریق سنسورهای دستگاه شناسایی میشود. در این مدل نیز آسیب به سنسور، رطوبت، مخدوش شدن و ضربه به تگها ممکن است قدرت تشخیص دستگاه را با مشکل روبرو کند.
مشکلات دستگاه اثر انگشتی
از مشکلات معمول در زمینه عملکرد سریع و صحیح دستگاه کنترل تردد اثر انگشتی، عدم کارایی درست سنسور اسکنر آن است. زیرا این قطعه الکترونیکی مرتبا در تماس با انگشت کاربران قرار میگیرد. بنابراین بر اثر تماس مکرر به مرور زمان دچار استهلاک شده و حساسیت بالای آن در تشخیص اثر انگشت کاربران ضعیف میشود و به تعمیر یا تعویض نیاز مییابد. البته مشکلاتی از قبیل خراش، زخم، رطوبت و… روی سر انگشت کاربر نیز سبب اختلال در روند شناسایی صحیح دستگاه میشود.
مشکلات دستگاه تشخیصی چهره
این نمونه مجهز و پیشرفته چهره کاربران را اسکن نموده و با نمونه پیشفرض مطابقت میدهد و در صورت شناسایی، تردد را تایید و ثبت میکند. تغییرات مشهود و یا عدم وضوح چهره کاربر سبب مشکلاتی در عملکرد صحیح دستگاه میشود. علاوهبراین نصب در ارتفاع نامناسب که چهره کاربر در کادر مناسب اسکنر قرار نگیرد نیز سبب ایجاد مشکل میشود. عوامل محیطی دیگر مانند نور زیاد یا کم، رطوبت و بخار هوا، سرما یا گرمای زیاد، دود یا گرد و غبار نیز سبب اختلال در فرآیند دقیق و سریع سنسور تشخیص چهره میگردند. این موارد عوامل رایج و غیر فنی در زمینه مشکلات دستگاه حضور و غیاب تشخیص چهره هستند که به طور معمول بدون تعمیر خاصی برطرف میشوند. اما دو مشکل اساسی که نقص فنی این تجهیزات محسوب میشوند به شرح زیر هستند.
- مشکلات الکترونیکی و برقی دستگاههای کنترل تردد که از رایجترین اختلالها در زمینه کارایی سالم این دستگاهها هستند و به طور معمول شامل روشن نشدن، خاموش و روشن شدن مکرر، از کار افتادن برد یا قطعات مختلف دستگاه میشوند.
- مشکلات ارتباطی و عدم اتصال صحیح دستگاه نیز یکی دیگر از مشکلات فنی است که در نتیجه آن، ارتباط سالم و سریعی بین بخش اسکن دستگاه و سیستم نرمافزاری (کامپیوتر) مربوطه برقرار نمیشود. بنابراین هر گونه خرابی و نقص در مسیر اتصالات دستگاه سبب بروز این اختلال میگردد و طبیعتا تشخیص تردد به درستی انجام نمیشود.
تعمیر و سرویس دستگاه های حضور و غیاب شامل چه مواردی می شود؟
امروزه استفاده از تجهیزات بیومتریک، تحت عنوان دستگاههای حضور غیاب در اغلب اماکن اداری و سازمانهای مختلف امری ضروری است و این دستگاهها در راستای افزایش سطح کیفی مدیریت منابع انسانی کاربرد دارند. دستگاههای ساعت زنی در ثبت دقیق تردد کارکنان نقش داشته و برای اطلاعات از زمان و تاریخ حضور یا غیاب پرسنل، محاسبه ساعات کاری و دیگر امور مرتبط تاثیر مهمی دارند. اما استفاده مکرر و بلند مدت از این دستگاه به مرور سبب استهلاک قطعات مختلف آن شده یا اتصالات و سیستم نرمافزاری آنها دچار اختلالهای مختلفی میشود. بنابراین مشکلات این دستگاهها ابتدا باید عیبیابی شود و پس از شناخت عامل خرابی، به تعمیر یا تعویض قطعات معیوب یا تنظیم مجددا مشکل مربوطه پرداخت.
عدم ارتباط دستگاه حضور و غیاب با نرم افزار حضور غیاب
یکی از اختلالات رایج در هنگام ثبت و ذخیره تردد کاربران، عدم ارتباط دستگاه با نرم افزار سیستمی است که به آن متصل شده و دادههای دریافتی را پردازش و ذخیره میکند. بنابراین عوامل زیر میتوانند سبب بروز مشکلات ارتباطی در این تجهیزات شوند.
- مشکلات سخت افزاری مانند خرابی پورت ارتباطی، کارت یا سنسورها باعث عدم ارتباط دستگاه و بخش نرمافزاری میشوند.
- قطع شدن و آسیب به کابلهای ارتباطی یا نصب اشتباه بخش نرمافزاری نیز میتواند اتصال دستگاه را با مشکل روبرو سازد. بنابراین سلامت اتصالات را چک نموده یا نرمافزار را مجددا و مطابق با راهنما نصب کنید.
- بررسی تنظیمات شبکه برای اطلاع از عملکرد صحیح آن و چک کردن کابل اتصال به شبکه نیز میتواند در رفع مشکلات ارتباطی ممکن، موثر باشند.
برای پیشگیری از بروز این مشکلات بهتر است به طور مرتب قطعات سخت افزاری را سرویس نمایید، بخش نرمافزاری را به روز کنید و تنظیم شبکه نیز به درستی انجام شود.
بیشتر بخوانید: حضور و غیاب با موبایل | بهترین اپلیکیشن حضور و غیاب بدون دستگاه
عدم کارایی یا هنگ کردن سیستم حضور غیاب
عدم کارایی یا هنگ کردن سیستم حضور غیاب به دلایل مختلفی بستگی دارد و بیشتر این مشکلات از بخش نرمافزاری و سرورهای شبکه نشات میگیرند. علائم رایج در بروز این مشکل را میتوان عدم سرعت کافی سیستم، بروز خطا و اخطارهای نرمافزاری، توقف یا خاموش شدن یکباره سیستم دانست.
- مشکلات نرمافزاری، نقصهای فنی و عدم اتصال به شبکه از دلایل اولیه هنگ یا کارایی نامناسب سیستم حضور غیاب هستند.
- در صورتی که نرمافزار دستگاه قدیمی باشد یا با بخش سیستم عامل و سختافزار دستگاه سازگار نباشد؛ احتمال هنگ کردن و بروز خطای سیستم افزایش مییابد.
- اگر تعداد کاربران زیادی به طور مکرر و در بازه زمانی نامناسبی از دستگاه استفاده کنند، احتمالا قدرت پردازش دستگاه کند شود یا سیستم هنگ کند.
- در صورتی که کارت پرسنلی، اثر انگشت یا چهره کاربر در هنگام تردد صحت، کیفیت و وضوح کافی را نداشته باشد احتمال بروز خطا وجود دارد.
- مشکلاتی از قبیل اتصال شبکه، ضعف وای فای، مشکلات روتر یا سوئیچ شبکه نیز از دیگر عوامل عدم کارایی یا هنگ سیستم حضور غیاب هستند.
در این مواقع بررسی اتصالات سیستم، ریست کردن، تقویت شبکه، به روز رسانی نرمافزار میتواند این مشکلات را رفع کند.
بیشتر بخوانید: انواع تجهیزات کنترل تردد و کاربرد آنها در مکان های مختلف
عدم روشن شدن دستگاه حضور و غیاب
روشن نشدن دستگاه نیز یکی دیگر از مشکلات رایج در این تجهیزات است که با علایمی مانند عدم نمایش در صفحه نمایشگر، صدای بوق اخطار یا چشمک زدن چراغ نشانگر دستگاه مشخص میشود.
- ابتدا منبع تغذیه را چک کنید و یا با تغییر منبع تغذیه بررسی کنید که آیا مشکل دستگاه برقی است یا خیر.
- در صورت روشن نشدن دستگاه، چراغ چشمک زن را چک کنید.
- اگر چراغ چشمک میزند، صدای بوق دستگاه را بررسی نمایید.
- در صورت چک کردن این علائم، روشن یا خاموش بودن صفحه نمایشگر را نیز کنترل کنید.
دقت به هر یک از علائم فوق میتواند شما را به منبع اصلی مشکل در روشن نشدن دستگاه نزدیک کند. این موضوع نیز معمولا بر اثر عدم برق رسانی توسط منبع تغذیه، ضربه، قرارگیری در معرض رطوبت و دیگر شرایط نامساعد محیطی پیش میآید.
تعمیر و تعویض سنسور اثر انگشت
سنسور اثر انگشت از اصلیترین قطعا در دستگاه حضور غیاب اثر انگشتی یا مدلهای ترکیبی است که این حسگر به طور مستقیم و مکرر در تماس فیزیکی با انگشت کاربران قرار میگیرد و ضعیف شدن، استهلاک و بروز مشکل در این اسکنرها امر رایجی است که به تعمیر یا تعویض قطعه میانجامد.
- خراب شدن سنسور یا عدم عملکرد صحیح آن ممکن است به خاطر کثیف شدن سنسور اثر انگشت یا عایق و صفحه محافظ سنسور در برخی از دستگاههای حضور غیاب باشد.
- اتصالات و قطعات سنسور را به درستی چک کنید و در صورت مشاهده مشکل به رفع آن اقدام نمایید.
- از خشک و خنک بودن فضای سنسور و محیط کلی دستگاه حضور و غیاب اطمینان حاصل نمایید.
ممکن است سنسورهای دستگاه حضور و غیاب در اثر ضربه یا تماس با مواد شیمیایی و حلالها نیز دچار اختلال شوند. در صورت پی بردن به مشکل پیش از اقدام برای تعمیر یا تعویض این قطعه از خاموش بودن کامل دستگاه حضور و غیاب مطمئن شوید.
مشکلات مربوط به برد اصلی دستگاه
دستگاههای حضور و غیاب به یک برد اصلی نیز مجهز هستند که علاوهبر CPU، تمامی اتصالات دیگر دستگاه روی آن قرار میگیرند. این برد مدیریت کلی و کنترل سایر قطعات دستگاه را بر عهده دارد و بروز مشکل در این قطعه ممکن است سبب ایجاد اختلال در هر قسمت دیگری از دستگاه شود.
- یکی از عوامل آسیب به برد اصلی یا ترانس داخلی آداپتور دستگاههای حضور و غیاب، نوسانات برق و مشکل در منبع تغذیه است.
- شکستگی یا قطع اتصال اجزای برد اصلی بر اثر ضربه یا شوک الکتریکی نیز میتواند به مکانیزم صحیح این قسمت آسیب برساند.
- نفوذ آب و رطوبت به درون برد اصلی، ممکن است به ایجاد اتصال کوتاه، خوردگی یا سوختگی قسمت جزئی یا کل برد اصلی منجر شود.
- گرمای بیش از حد نیز سبب تابیده شدن اتصالات، لحیم کاری و آسیب به خازنها و دیگر قسمتهای برد اصلی میشود.
هر یک از موارد فوق میتوانند سبب بروز مشکلاتی از قبیل عدم روشن شدن دستگاه، عدم ثبت صحیح تردد و ایجاد خطاهای نرمافزاری شوند که در نتیجه به تعمیر جزیی یا تعویض کلی برد اصلی میانجامند.
بیشتر بخوانید: معرفی انواع دستگاه حضور و غیاب ویردی (virdi)
مشکل عدم اتصال پورت های RS232، پورت USB، پورت LAN
از دیگر علل خرابی دستگاه حضور و غیاب، مربوط به قسمت پورت آن است که احتمال سوختن پورت یا حذف شدن درایو مربوطه در سیستم، سبب عدم اتصال پورت و خرابی دستگاه میشوند. شناسایی نکردن دستگاه توسط کامپیوتر و عدم انتقال اطلاعات بین دستگاه و کامپیوتر از علائم اصلی برزو مشکل در پورت های RS232، پورت USB و پورت LNA هستند که انواع این پورتها به مدل دستگاه حضور غیاب بستگی دارند.
- ابتدا به کمک یک مولتی متر سلامت پورت را چک کنید و اگر این قطعه نسوخته باشد سپس اتصال صحیح، عدم ساییدگی و سلامت کابل را بررسی کنید.
- برخی از مشکلات نرمافزاری شامل نصب اشتباه نرمافزار، وجود ویروسهای مخرب، نصب بدافزارها در سیستم نیز اتصال صحیح پورتها را مختل میکنند.
- اتصال دستگاه حضور و غیاب به منبع تغذیه ناپایدار و نوسانات شدید جریان برق میتوانند سبب آسیب و عدم اتصال سالم پورتها شوند.
- درایو و تنظیمات نامناسب پورت در دستگاه نیز ممکن است سبب بروز چنین مشکلاتی شود؛ لذا بر حسب نوع پورت تنظیمات سیستمی را برای اتصال صحیح انجام دهید.
- تنظیمات اتصال، پورت سریال و IP دستگاه را مجددا تنظیم کنید زیرا ممکن است IP دستگاه حضور غیاب به اشتباه بر روی کامپیوتر، پرینتر یا دستگاه حضور و غیاب دیگری ست شده باشد.
با وجود این موارد بهتر است در صورت عدم رفع مشکل، وضعیت کابل و مسیر ارتباط پورت از دستگاه به کامپیوتر را چک کنید. همچنین گرد غبار یا هر مانع دیگری که روی پورتها قرار دارد را برطرف کنید.
بررسی صدای دستگاه ساعت زنی
صدای دستگاه ساعت زنی از فاکتورهای مهم در کسب اطلاع از وضعیت سلامت یا بروز مشکل در این تجهیزات است و در حالت عادی باید صدایی متوسط با وضوح کامل را از دستگاه بشنویم. صدای غیرعادی (ولوم بلند/ضعیف) و صدای نویز یا خش خش دستگاه، علایم خرابی در یکی از قسمتها هستند و تغییر ناگهانی صدای دستگاه نیز هشداری در مورد بروز مشکل در یک یا برخی از اجزای دستگاه است. در این مواقع ابتدا احتمال وجود نقص فنی در اجزای ساختاری دستگاه را بررسی کنید و اگر مشکلی نیافتید به تمیز کردن، روانکاری و سرویس کلی دستگاه اقدام نمایید.وعلاوهبراین سلامت بخش موتوری، عدم وجود رطوبت، خطاهای نرمافزاری و شرایط محیطی مساعد با ساز و کار دستگاه حضور غیاب را نیز بررسی کنید تا علت صدای غیرعادی دستگاه را تشخیص دهید.
راه اندازی مجدد دستگاه و تعمیر دستگاه حضور و غیاب
گاها تمامی قطعات و بخشهای سیستمی دستگاه سالم هستند و بروز برخی از مشکلات مقطعی بوده و تنها به دلیل اختلال یکباره و هنگ کردن لحظهای یکی از اجزا یا نرمافزار دستگاه پیش میآید. در این مواقع ریست کردن یا راهاندازی مجدد دستگاه بهترین اقدام است و در اغلب مواقع اگر مشکل و نقص فنی خاصی نباشد این عمل به ریکاوری دستگاه و بازگشت عملکرد سالم آن کمک میکند. برای انجام ریست فکتوری دستگاه حضور و غیاب ابتدا تمام اتصالات شامل کابلهای برقی و کابلهای اتصالی را از دستگاه جدا نموده و آن را خاموش کنید. سپس برای بار اول فقط کابل برق اصلی دستگاه را به یک منبع تغذیه جدید وصل کنید و بعد از تست این مرحله، بار دیگر همه اتصالات دستگاه را وصل نموده و آن را روشن کنید. ضمنا برای پیشگیری از خطاهای احتمالی یکبار هم بخش سیستمی دستگاه حضور غیاب را Restart کنید. به این ترتیب همه تنظیمات اعمال شده روی سیستم به حالت پیشفرض درآمده و دستگاه آماده راهاندازی مجدد است. ضمنا در صورت لزوم گرفتن نسخه پشتیبان (بکاپ) از دادهها را فراموش نکنید.
بیشتر بخوانید: دستگاه حضور و غیاب zkteco
چگونه آسیب پذیری دستگاه های حضور و غیاب را به حداقل برسانیم؟
برای کاهش حداقلی آسیب به دستگاههای حضور و غیاب، هر آنچه که از لحاظ شرایط محیطی و خطاهای انسانی به بروز نقص فنی و مشکلات سیستمی منجر میشود را تا جای ممکن حذف کنید. در صورت بروز هر نوع آسیب، در مرحله اول از اقدام خودسرانه و تعمیر توسط افراد غیر فنی خودداری کنید؛ زیرا در این نوع تجهیزات ممکن است مشکلات سختافزاری، نرمافزاری یا سیستمی در ارتباط با هم پیش آمده و هر تعمیر یا تعویض غیر تخصصی به دیگر قسمتها آسیب وارد کند.
- ابتدا از قرارگیری دستگاه در محیطهایی با شرایط نامساعد مانند فضاهای مرطوب، بسیار سرد یا گرم، تابش مستقیم نور آفتاب، نوسانات شدید و مداوم دمایی یا قرارگیری در معرض گرد و غبار جلوگیری کنید.
- به پرسنل و اپراتور مربوطه شیوه صحیح و استفاده ایمن از دستگاه را آموخته و از احتمال وارد شدن فشار و ضربه به دستگاه پیشگیری نمایید.
- بهتر است سرویس دورهای دستگاه را مرتب انجام دهید تا در صورت بروز آسیبهای احتمالی در مراحل اولیه عیبیابی و تعمیر انجام شود.
- منبع تغذیه و باتری دستگاه را در بهترین حالت ممکن قرار دهید؛ زیرا نوسانات جریان، افت فشار، شوک الکتریکی، دشارژ بودن باتری و اتصالات کوتاه از ضعفهای برقی خطرناک برای دستگاه بوده و آسیبهای بسیار مختلفی را ایجاد میکنند.
پیشگیری از این احتمالات با بررسی مرتب اتصالات و اطمینان حاصل نمودن از عدم قطعی، اتصالی و ساییدگی در کابلها و سیمهای برق، در نهایت آسیب پذیری را به حداقل رسانده و هزینههای ناشی از تعمیر و تعویض قطعات نیز کاهش مییابند.
بیشتر بخوانید: انواع گیت کنترل تردد و گیت ورود و خروج پرسنل
سوالات متداول
برای تعمیر دستگاه حضور و غیاب به چه مراکزی مراجعه کنیم؟
در خصوص تعمیرات دستگاه حضور و غیاب، بهرهمندی از پشتیبانی و خدمات پس از فروش همان مرکزی که دستگاه را خریداری نمودهاید بهترین اقدام است. این مرکز به تمامی آیتمها، مشکلات سختافزاری، نرمافزاری و مشکلات شبکه مرتبط با محصولات برند خود تخصص و اشراف کاملی دارد.
مهمترین علت خرابی سیستمهای حضور و غیاب چیست؟
به طور کلی مهمترین علل خرابی سیستمهای حضور غیاب در دو دسته مشکلات برقی (سوختن قطعات یا روشن نشدن دستگاه) و مشکلات ارتباطی (مشکل در اتصالات، شبکه و…) قرار میگیرند و هر یک طیف وسیعی از آسیبهای ساختاری یا سیستمی را شامل میشوند.
مشکلات دستگاه ساعت زنی شامل چه بخشهایی میشود؟
ممکن است در هر بخش سختافزاری، نرمافزاری و سیستمی در این دستگاهها مشکلات مختلفی پیش بیاید به طول مثال: منبع و مدار تغذیه، برد، پورت، LCD، سنسورها، اتصالات، ضعف شبکه و… دیگر عوامل تشکیل دهنده دستگاه دچار آسیب شوند.
بیشتر بخوانید: بررسی تخصصی برترین دستگاه حضور و غیاب سوپریما + معرفی شرکت suprema
جمع بندی
دستگاههای حضور و غیاب از تجهیزات بیومتریک، غیر بیومتریک یا نمونهای ترکیبی، برای کنترل حضور غیاب هستند که در تشخیص، تایید، ثبت و ذخیره دقیق و سریع تردد پرسنل طی ساعات کاری نقش مهمی دارند و به نظم و سرعت عمل مدیریت منابع انسانی در این زمینه کمک میکنند. این تجهیزات در انواع کارتی، اثر انگشتی، تشخیص چهره یا نمونههای ترکیبی عرضه شده و تحت شرایط نامساعد محیطی، فشار و ضربه، اختلال در منبع تغذیه و… دچار مشکلات برقی یا ارتباطی میشوند و پیشگیری از این عوامل مخرب در حفظ سلامت و عملکرد صحیح دستگاه کمک میکند. مشکلات عمده این دستگاهها شامل: خرابی سنسور اسکنر، سوختن یا سیاه شدن نمایشگر، روشن نشدن دستگاه، عدم کارایی USB ، صدای غیرعادی و نویز، عدم کارایی صحیح وایرلس دستگاه، سوختن یا خرابی برد، پورتها و… میشود. بنابراین بازدید دورهای و اصول نگهداری صحیح از دستگاه، بروز این مشکلات و هزینههای ناشی از تعویض و تعمیرات مربوطه را به حداقل میرساند.