امروزه استفاده از دوربین مداربسته در اماکن عمومی و خصوصی برای حفظ امنیت و کشف جرم متداول است، اما در کنار بهرهمندی از دوربین مداربسته لازم است با قوانین نصب دوربین مدار بسته نیز آشنا باشیم. به این دلیل که، نصب دوربین مدار بسته ممکن است با نقض حقوق حریم خصوصی افراد همراه باشد و به تبع آن، لازم است قوانین نصب دوربین مداربسته در اماکن خصوصی رعایت شود. اصولاً، هدف از قوانین مرتبط با نصب دوربین مداربسته، ایجاد تعادل بین حفاظت از امنیت و حریم خصوصی افراد است. در این مقاله، به تشریح نکات قانونی نصب دوربین مدار بسته میپردازیم، که شامل حقوق حریم خصوصی، قوانین مربوط به نصب دوربین در اماکن عمومی و خصوصی، ساختمانها،کوچه ها و حق دسترسی به تصاویر دوربین است. بدین ترتیب، با مطالعه این مقاله میتوانید به طور کلی با قوانین و مقررات مربوط به قوانین نصب دوربین مدار بسته آشنا شده و در صورت لزوم، اقدامات قانونی خود را با اطمینان و آگاهی کامل انجام دهید.
آیا برای نصب دوربین مداربسته قوانین خاصی وجود دارد؟
برای نصب دوربین مداربسته برخی قوانین و محدودیتهای در نظر گرفته شده که اغلب افراد به دلیل ناآشنا بودن با این قوانین آنها را نقض کرده و مرتکب جرم میشوند. به طور کلی در قانون صراحتا در خصوص نصب دوربین مدار بسته قوانینی بیان نشده است اما در خلال سایر مواد قانونی بندهایی وجود دارد با استناد به آنها می توان به دوربین مداربسته و قوانین آن تعمیم داد. به طور مثال در ماده 41 منشور حقوق شهروندی کنترل و ثبت فایلهای صوتی و تصویری افراد در محیط کار، اماکن عمومی مانند فروشگاهها و .. خلاف قانون است که این مورد را میتوان به دوربین مداربسته نیز ارتباط داد .در مجموع با رعایت قوانین نصب دوربین مدار بسته ، منع قانونی برای نصب وجود نخواهد داشت. با توجه به میزان اهمیت و نقش کلیدی دوربین مداربسته بر نظارت،کنترل عبور و مرور و تردد افراد در اماکن عمومی یا خصوصی با هدف تامین نظم و امنیت و پیشگیری از جرم؛ افراد با رعایت قانون میتوانند اقدام به نصب دوربین مداربسته در اماکن مختلف کنند.
بیشتر بخوانید: خرید انواع دوربین مداربسته
بررسی مهمترین نکات قانونی نصب دوربین مدار بسته در قانون اساسی
با بررسی قوانین مختلف و ارتباط آن با ضوابط نصب دور بین مدار بسته به طور کلی میتوان نکات قانونی نصب دوربین مداربسته در قانون اساسی را شامل موارد زیر دانست:
- براساس ماده 41 حقوق شهروندی نظارت بر افراد ممنوع است و تنها با داشتن حکم قانونی در موارد خاص میتوان تحت نظر مواد قانونی این ممنوعیتها را از بین برد. بهطور مثال نصب دوربین مداربسته با هدف کشف جرم یا پیگیری تخلفات در جهت حفظ آبرو، جان و مال و حقوق شهروندی.
- استراق سمع، تجسس و انتشار مکالمات تلفنی افراد براساس اصل 25 قانون اساسی ممنوع است،اما در صورت داشتن حکم قانونی مانعی ندارد. به طور مثال نیروهای انتظامی و امنیتی با هدف پیشگیری از جرم و حفظ امنیت جامعه اقدام به نصب دوربین مداربسته میکنند.
- براساس ماده 41 منشور حقوق شهروندی ثبت و کنترل تصویری و صوتی در محیطهای کاری و عمومی ممنوع است اما رعایت قوانین خاص و شرایط منعی ندارد.
- براساس ماده 1125 قانون مدنی با هدف اقرار، اسناد کتبی، شهادت، قسم و امارات میتوان از فیلمهای ثبت شده با دوربین مداربسته استفاده کرد. اما از آنجایی که امکان تقلب و ایجاد تغییرات در آن وجود دارد صرفا به عنوان شواهد و قرائن به کار گرفته میشود.
- همچنین براساس ماده 160 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 صدا یا تصاویر ثبت شده با دوربین مداربسته دلیل قطعی نیست و به عنوان شواهد برای اثبات جرم استفاده میشود.
بیشتر بخوانید: آشنایی با اصطلاحات دوربین مداربسته | بررسی نحوه خواندن مشخصات دوربین مداربسته
مجوز نصب دوربین مدار بسته از کدام نهاد سازمانی صادر میشود؟
اخذ مجوز نصب دوربین مدار بسته از طریق مراجع قضایی و نیروی انتظامی صورت میگیرد که پس از طرح شکایت به دلیل تهدید یا مسائل امنیتی درخواست کتبی برای مجوز نصب دوربین مداربسته در نیروی انتظامی یا مراجع قضایی ثبت میشود و پس دریافت مجوز نیز نباید دوربین مداربسته را برای جاسوسی و استفاده غیرقانونی به کار گرفت. به طور کلی نصب و استفاده از دوربین مداربسته در محیطهای خصوصی یا مشاع به صورت مخفی نیاز به مجوز دارد، به این دلیل که در صورت نداشتن مجوز و استفاده از دوربین مخفی منجر به پرداخت جریمههای سنگین میشود. نکتهای که پس از اخذ مجوز نصب دوربین مدار بسته باید دقت کنید این است که در ورودی آسانسور یا درب ورودی مکانهای عمومی تجهیز به دوربین مداربسته اطلاعرسانی شود تا ضمن آگاهسازی افراد از هرگونه سوء استفادهای جلوگیری شود.
نمونه متن نامه درخواست دوربین مداربسته
با وجود قوانین و ضوابط جاری در زمینه نصب تجهیزات مداربسته برای هر فضای عمومی و خصوصی نیازمند دریافت مجوز دوربین مدار بسته هستید. به این منظور ابتدا باید یک نامه اداری درخواست دوربین مداربسته را برای مراجع قانونی مربوطه تنظیم نمایید که در صورت بررسی و تایید، اجازه نصب دوربین خواهید داشت. به طور معمول اطلاعات لازم برای ارائه یک نامه درخواست نصب دوربین شامل: مشخصات فرستنده و گیرنده نامه، تاریخ و شماره نامه، عنوان نامه، متن نامه حاوی (موضوع ،دلیل ،هدف و متن درخواست نصب دوربین مداربسته) امضا و اسم رسمی فرستنده نامه یا دیگر اشخاص مرتبط، پیوستهای لازم مانند لوکیشن و مشخصات محل، مجوز، نقل قول و… است. سپس میتوانید متن نامه درخواست نصب دوربین را طبق نمونه زیر تنظیم و تکمیل نمایید و به نهاد یا ارگان ذیربط ارجاع دهید.
بسمه تعالی
جناب آقای/خانم ……………
مدیر محترم ……………
با سلام و احترام
بدینوسیله به استحضار میرساند :جهت افزایش امنیت و نظارت بر فعالیتهای مربوط در محل ………. به شماره مجوز ………. با توجه به اهمیت حفظ حریم و پیشگیری از موارد غیر قانونی و غیر اخلاقی، نیازمند نصب دوربین مداربسته در مکانهای زیر هستیم:
مکان اول ………… :
مکان دوم………… :
مکان سوم: .………..
و …
خواهشمند است جهت ارتقا سطح حفاظت و همکاری با مسئولین انتظامی، تایید فرمایید تا در خصوص نصب دوربین مداربسته در محل مذکور با شرکتهای مجاز و معتبر در این زمینه تماس گرفته و نقل قولهای لازم را دریافت نماییم.
با تشکر از همکاری شما
امضا:
نام و نام خانوادگی:
سمت:
تاریخ:
بیشتر بخوانید: لیست قیمت دوربین مداربسته دید در شب رنگی
قانون نصب دوربین مدار بسته برای محیطهای مختلف چگونه است؟
نصب دوربین مداربسته در محیطهای مختلف با دریافت مجوز نصب دوربین مدار بسته و چنانچه تعرضی به حریم خصوصی افراد نباشد بلامانع است اما با توجه به ماده های قانونی که پیش از این نیز بیان شد قانون استفاده از دوربین مدار بسته در مکانهای مختلف متفاوت است که در ادامه به بررسی برخی از آنها پرداختهایم.
قوانین نصب دوربین در کوچه/قوانین نصب دوربین مدار بسته در کوچه
کوچه به عنوان مکان عمومی محسوب میشود که محل تردد افراد بوده و رفت و آمد زیادی در آن صورت میگیرد، که میتوان دوربین مداربسته را ضمن اطلاعرسانی به افراد ساکن در آن محل نصب کرد و با برچسبهایی تجهیز مکان به دوربین مداربسته را نیز آگاهسازی کرد. در خصوص ضوابط نصب دوربین مدار بسته در کوچه و نصب دوربین در کوچه بن بست باید این نکته را مد نظر قرار داد که دوربین مداربسته به ساختمانها دید نداشته و فقط به ترددهای داخل کوچه نظارت کند که با هدف نظارت بر عبور و مرور عابران و اهالی محله است و اغلب در مناطقی که امنیت کافی ندارند دوربین نصب میشود. در صورتیکه استفاه از دوربین مداربسته برای کوچه همراه با نارضایتی ساکنین باشد نیاز به اخذ مجوز از مراجع قانونی و اطلاعرسانی به ساکنین دارد. قانون دوربین مداربسته در کوچه به ساکنین اجازه میدهد در صورت عدم ایجاد مشکل برای سایرین نصب دوربین در کوچه انجام شود.
قانون نصب دوربین مداربسته در ساختمان ها و آپارتمان ها
آپارتمان محیطی است که هم شامل محیط خصوصی (فضای داخلی واحدهای آپارتمان) و هم عمومی (پارکینگ، راه پله و …) میشود و استفاده از دوربین مداربسته در نقاطی مانند آسانسور، راهپله و یا داخل پارکینگ صورت می گیرد. قوانین نصب دوربین در آپارتمان با توجه به عمومی بودن این مکان نیاز به جلب رضایت تمام ساکنین دارد. برای نصب دوربین مداربسته در آپارتمان ضمن کسب اجازه از همه ساکنین و تصمیمگیری بر محلهای نصب دوربین و تعداد دوربینها اقدام به نصب دوربین میشود. در صورتیکه یک یا برخی افراد ساکن آپارتمان مخالف استفاده از دوربین در پارکینگ اختصاصی باشند یا نصب دوربین بدون رضایت همسایه ها باشد، نیاز به اخذ مجوز استفاده از دوربین مداربسته از مراجع قانونی است. در صورت مخالفت با نصب دوربین مدار بسته در آپارتمان پس از دریافت مجوز نصب دوربین، ضمن نصب و راهاندازی دوربین از طریق نصب برچسبهایی به ساکنین در خصوص وجود دوربین در آپارتمان اطلاع رسانی صورت میگیرد. چنانچه بدون کسب مجوز نصب دوربین مداربسته اقدام به نصب دوربین در مجتمعهای مسکونی شود، به کارگیری دوربین جرم است و منع قانونی دارد. حتی افراد ناراضی میتوانند نسبت به نصب دوربین در مجتمع شکایت کنند. بنابراین قانون نصب دوربین در آپارتمان بر جلب نظر همه افراد ساکن در آپارتمان تاکیید دارد.
قوانین نصب دوربین در مشاعات
مشاعات شامل حیاط، راه پله ، پارکینگ و … میشود که برای قانون نصب دوربین در مشاعات آپارتمان نیز نیاز به اخذ مجوز نصب دوربین مداربسته است و باید همراه با دریافت تاییدیه همه ساکنین صورت گیرد. به طور کلی کسب مجوز در صورتی ضروری است که مخالفت با نصب دوربین مدار بسته در آپارتمان شود که میتوان از طریق مراجع قانونی نسبت به کسب مجوز نصب اقدام کرد.
شرایط نصب دوربین در اتاق کارمندان/قانون نصب دوربین در اتاق کارمندان
در محیطهای اداری نیز نصب دوربین مداربسته برای ایجاد نظم و پیشگیری از تخلف بسیار متداول است و اغلب همراه با نظارت بر تردد پرسنل، ایجاد نظم، جلوگیری از رفتارهای هنجارشکنانه، حفظ امنیت افراد و … است. اما در این میان مسائلی همچون حفظ حریم خصوصی افراد از سوی کارفرما با نصب دوربین و قوانین نصب دوربین در ادارات مطرح میشود که برای پیشگیری از چنین مواردی مدیران سازمان می توانند پیش از نصب دوربین مداربسته در این خصوص به کارکنان اطلاع رسانی کرده و با نصب اعلان هایی علت نصب دوربین و مزایای آن را بیان کنند تا افراد با آگاهی از نحوه حفاظت اطلاعات و حریم خصوصی خود نسبت به وجود دوربین اطمینان خاطر داشته باشند. به طور کلی پیش از نصب نیاز به رعایت قوانین نصب دوربین در محل کار برای ایجاد امنیت و پیشگیری از تخلف است تا افراد بدون نگرانی از به خطر افتادن حریم خصوصی خود از کاربردها و مزایای آن بهره مند شوند.
ضوابط نصب دوربین جلوی درب واحد
براساس قانون اساسی نصب دوربین مداربسته در قسمتهایی از ساختمان مانند نصب دوربین جلوی درب واحد، آسانسور ممنوع است. اما در صورتیکه نصب دوربین در جلو درب واحد با اخذ مجوز و در راستای حفظ امنیت افراد با اطلاعرسانی به سایر ساکنین صورت گیرد منع قانونی ندارد و افراد میتوانند دوربین را در جلو درب واحد شخصی خود نصب کنند.
قوانین نصب دوربین در اماکن عمومی
به طور کلی نصب دوربین مداربسته در محیطهای عمومی پرتردد منع قانونی ندارد. از جمله نصب دوربین در مجتمعهای تجاری، رستوران ها، بزرگراه ها و … براساس قانون ممنوع نیست. اما براساس قانون نصب دوربین در خصوص برخی مکانهای عمومی که حساسیت امنیتی خاصی دارند مانند سفارتخانهها، پایگاههای نظامی، دانشگاه و … برای نصب دوربین مداربسته نیاز به اخذ مجوز دارند.
بیشتر بخوانید: دوربین مداربسته اکسیس
دوربین مداربسته در اتاق پرو
اتاق پرو از جمله امکانی است که نصب هرگونه تجهیزات مداربسته در آنجا تحت هر شرایطی غیر قانونی و غیر اخلاقی بوده و تعرض به حریم شخصی و جنبه حیثیتی شان افراد محسوب میشود. بنابر اصل ۲۲ در قانون اساسی کشور حیثیت، جان، مال، حریم شخصی و شغلی افراد از تجاوز مصون بوده و بر این اساس اتاق پرو محلی است که جواز نصب دوربین به آن تعلق نمیگیرد. نصب مخفی یا مشخص دوربین مداربسته در اتاق پرو پیگرد قانونی داشته و متخلف با اشد مجازات در زمینه نصب غیر مجاز دوربین مداربسته روبرو میشود. چنین افرادی بر حسب نوع و میزان اقدام غیر انسانی خود با اتهاماتی مانند تهدید، توهین یا اخاذی مجازات خاصی شامل جریمه نقدی، شلاق، حبس، تعلیق شغل و… را متحمل میشوند.
قانون نصب دوربین در آسانسور
آسانسور از نقاط مشترک و عمومی هر ساختمانی است که تردد بالایی دارد و نصب دوربین در آن با هدف پیشگیری از تجاوز، سرقت، مزاحمت جنسی و حفظ حریم خصوصی افراد انجام میشود. با این وجود قانون نصب دوربین در آسانسور ایجاب میکند تا این اقدام تنها با رضایت ساکنین و توسط مدیر یا هیئت مدیره ساختمان انجام شود. سایر افراد با هر توجیهی اجازه نصب خودسرانه دوربین در آسانسور را نداشته و مدیر ساختمان نیز تنها در صورت کسب مجوز قانونی چنین اختیاری دارد. ضمنا با راهاندازی دوربین در این محل الزامی است که ساکنین و سایر افراد را با نصب اطلاعیه در ورودی یا اتاقک آسانسور از مجهز بودن فضا به سیستم مداربسته مطلع سازید تا با آگاهی به این دوربین حافظ شئونات و حریم شخصی خود باشند.
قانون نصب دوربین مدار بسته در منزل
نصب دوربین مداربسته در منزل نیز مانند دیگر اماکن خصوصی و عمومی مستلزم رعایت حریم شخصی و عدم نقض امنیت و حیثیت افراد است. اگر نصب دوربین با رضایت و اطلاع دیگر اشخاص باشد و به سوءاستفاده از حقوق و حراست اعضا منجر نگردد، در صورت کسب مجوز از مراجع ذی صلاح مجاز است. همچنین نصب دوربین مخفی در منزل شخصی یا منزل دیگران به صورتی که استراق سمع یا جاسوسی محسوب شود، خلاف قانون بوده و برای عاملان مجازات نقدی، حبس و… در نظر گرفته میشود؛ البته قانون نصب دوربین مدار بسته در منزل، برای اجرای امنیت و دسترسی به اطلاعات لازم در حوزه پیگیری و کشف جرایم مختلف آن هم به تایید مراجع قضایی و توسط نیروهای انتظامی بلامانع است.
بیشتر بخوانید: فناوری آنالیتیک دوربین مداربسته Video Analytics چیست؟
قوانین نصب دوربین مداربسته مخفی چگونه است؟
براساس قوانین حقوقی نصب دوربین مدار بسته و قانون نصب دوربین مخفی برای استراق سمع یا کنترل حریم خصوصی افراد غیرقانونی است و استفاده از دوربین مخفی خلاف قانون است، همچنین فرد استفاده کننده از دوربین مخفی نیز مجرم شناخته میشود. اما اگر افراد در محیطهای خصوصی قصد نصب دوربین مداربسته برای تامین امنیت و جلوگیری از جرم دارند میتوانند با اخذ مجوز از مراجع ذی صلاح اقدام به نصب دوربین مخفی کنند. و درصورتیکه نصب دوربین مداربسته مخفی بدون مجوز صورت گیرد همراه با پرداخت جریمه و پیگرد قانونی برای فرد خواهد بود. همچنین به دلیل ماهیت و شرایط برخی مکانها نصب دوربین مداربسته مخفی در آن مکان مجاز نیست. بهطور مثال نصب دوربین در مکانهایی مانند استخرها، تالارهای عروسی، باشگاههای ورزشی و … مجاز نیست و در صورت پخش محتواهای صوتی و تصویری این دوربین ها نیز مجازات های خاصی برای افراد متخلف در نظر گرفته میشود.
مجازات نصب دوربین مدار بسته در مکانهای غیر قانونی چیست؟
برخی مکانها به دلیل شرایط و حساسیت موجود به هر صورت نصب دوربین مداربسته در آنجا ممنوع است. از جمله مناطق نظامی، امنیتی، رختکن، اتاق پرو، استخر، باشگاههای ورزشی و … که در صورت سوء استفاده از دوربین مدار بسته در این محیط ها با افراد متخلف برخورد میشود و با شدیدترین مجازات نصب دوربین مدار بسته روبر خواهند شد. نصب دوربین مداربسته و استراق سمع از حریم خصوصی افراد غیرمجاز است و مجازات نصب دوربین مخفی در منزل نقض قانون محسوب می شود. همچنین نشر و در اختیار گذاشتن فیلم دوربین مداربسته در فضای مجازی و … نیز پیگرد قانونی دارد.
در مجموع نصب دوربین مداربسته در مکانهای خصوصی مانند منزل و یا مکانهای امنیتی بدون اخذ مجوز ممنوع است و در برخی مکانها نیز همانطور که بیان شد به هیچ امکان نصب دوربین وجود ندارد و تصویربرداری با دوربین از این مکانها همراه با مجازات نصب دوربین مدار بسته خواهد بود. در مجموع نصب دوربین مداربسته همراه با سلب آسایش و لطمه زدن به دیگران باشد دارای مجازاتهای سنگین است. جرم شکستن دوربین مدار بسته و سوء استفاده از دوربین مدار بسته برای پخش تصاویر و فیلمهای ثبت شده با آن نیز که موجب از بین رفتن آبروی افراد، ترویج رفتارهای نابهنجار و ایجاد تنش و نگرانی در جامعه شود با توجه به تبعات آن مجازاتهای سنگینی را برای متخلفان به همراه دارد.
انواع جرایم مربوط به استفاده از دوربین مداربسته
به طور کلی استفاده از دوربین مداربسته تحت عنوان صیانت از حریم خصوصی و امنیت افراد، با رعایت شرایط و ضوابط قانونی جرم محسوب نمیشود. حال اگر افرادی با اهداف غیر قانونی و غیر اخلاقی به نصب بدون مجوز و یا سوءاستفاده از دوربینهای مجاز خود اقدام کنند، تخلف صورت گرفته و پیگرد قانونی میشوند. نوع جرم بر حسب اهداف نابجا در زمینه استفاده از تجهیزات مداربسته مختلف است و شامل: استراق سمع، افشای تصاویر، جاسوسی، هتک حرمت، اخاذی، تهدید، نقض حریم خصوصی، پاپوش و تهمت، پوشش جرم، سوءاستفاده جنسی و… میشوند. هر یک از این جرایم نیز مطابق با میزان آسیب به مال، جان، حیثیت، شغل و شان مخاطب مجازات و عواقب خاصی را برای فرد متهم به همراه دارند.
جرم شکستن دوربین مداربسته
شکستن دوربین مداربسته به عنوان تخریب اموال دیگران یا ایجاد اخلال در نظام اجتماعی و امنیتی محسوب میشود. از نظر جنبه عمومی این اقدام مطابق با ماده ۶۷۷ قانون مجازات، در صورتی که ارزش دوربین ده میلیون یا کمتر باشد متهم به پرداخت دو برابر ارزش کلی محصول جریمه نقدی میشود. در مبالغ بالاتر نیز احتمال صدور حبس بین سه ماه تا یک سال وجود دارد. حال اگر شکستن دوربین با مقاصد شومی مانند: تجاوز به حریم شخصی، ورود غیر قانونی به محل، سرقت و… صورت بگیرد میزان جزای مالی بیشتر، مدت حبس طولانیتر، ممنوعیت از ورود به مناطق خاص و دیگر مجازات اجتماعی یا حقوقی را در پی دارد.
جرم دستکاری دوربین مداربسته
این جرم ممکن است به طریق مختلف صورت گرفته و در دسته اقدامات علیه سرقت اطلاعات، نفوذ غیر مجاز، جعل و تقلب، ایجاد خلل در سیستمهای رایانهای یا مخابراتی محسوب شود. اگر فردی به هر نحوی و با هر هدف غیر مجازی دوربینهای مداربسته را به طور سختافزاری یا نرمافزاری دستکاری نماید و موجب نقض محرمانه بودن، نقض صداقت و نقض دسترسی در فرآیند ضبط دوربین شود؛ به میزان اختلال و آسیبهای فردی و اجتماعی وارده به جزای شلاق، جریمه نقدی و حبس محکوم میشود. حال اگر اهداف او فراتر از جرایم معمول بوده و علیه امنیت ملی و اجتماعی تصمیم به چنین اقدامی گرفته باشد، به عنوان مفسد فی الارض شناخته شده و مطابق با این اتهام مجازات میگردد.
جرم پخش فیلم دوربین مدار بسته
مجازات پخش فیلم دوربین مداربسته با غرض از توهین، افشا، تحقیر و یا از بین بردن آبرو و حیثیت افراد یک عمل غیر اخلاقی و غیر قانونی است. مجازات این جرم مطابق با «بند الف از ماده ۳» بخش (قوانین مجازات برای افراد متخلف در زمینه فعالیتهای غیر مجاز سمعی و بصری) مشخص میشود. بنابراین اگر فرد متجاوز بیش از ده نسخه صوتی یا تصویری را نشر دهد، برای اولین بار به ۱ تا ۳ سال حبس، توقیف و ضبط تجهیزات تخلف، ۱۰ میلیون تومان جریمه نقدی و محرومیت اجتماعی ۷ ساله محکوم میشود. در صورت ارتکاب مجدد نیز هر یک از مجازات فوق سنگینتر شده و احتمال تشخیص به حکم مفسد فی الارض و عواقب آن برای فرد وجود دارد. همچنین افرادی که کمتر از ده نسخه را نشر دادهاند نیز بر حسب صلاحدید قاضی پرونده و پیامدهای حاصل از جرم، به ۳۰ الی ۷۴ ضربه شلاق و ۱ الی ۱۰ میلیون تومان جزای نقدی محکوم خواهند شد.
جرم سوء استفاده از دوربین مداربسته
سوء استفاده از دوربین مداربسته جوانب مختلفی دارد و در دسته اقدامات غیر قانونی به قصد سوء استفاده از امانت، انجام وظیفه، قدرت، حق سکوت، سرقت اطلاعات یا سوءاستفاده جنسی قرار میگیرد. اگر متهم با این مقاصد پلید و غیر انسانی به اخاذی، تهدید، منع یا وادار نمودن به فعلی، تقاضای بی شرمانه، درخواست مالی و… از افراد اقدام نموده یا ننموده باشد؛ طبق هر یک از این اعمال و آسیبهای اجتماعی و فردی ناشی از آنها، بر اساس ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی به ۲ ماه تا ۲ سال حبس و ۱ تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم میگردد.
مجازات نصب دوربین در مشاعات
آپارتمانهای مسکونی، اداری و تجاری مانند یک اجتماع کوچک دارای حقوق فردی و اجتماعی شهروندان خود هستند و هر نوع استفاده غیر مجاز و ناامن از دوربین مداربسته در این فضاها به نقض حریم خصوصی، حقوق شهروندی و حق مالکیت سایرین منجر میشود. فضاهایی مانند راهپلهها، پارکینگ، حیاط، لابی، باغچه، پشت بام و… جزو مشاعات بوده و رصد صوتی یا تصویری این فضاها تعدی به حریم شخصی دیگران به حساب میآید. بنابراین مطابق با اصل ۲۲ قانون اساسی و ماده ۶ از مجموعه قوانین حق تملک، نصب دوربین در محیطهای مشترک تنها با رضایت تمامی افراد مرتبط مجاز بوده و اطلاع رسانی از نصب دوربین در محل مشاعات الزامی است. لذا هرگونه تجاوز به حریم افراد در این فضاها طبق ماده ۶۳۸ مجازات اسلامی، جریمه نقدی ۵ تا ۲۰ میلیونی و حبس ۹۱ روز تا ۶ ماه را به دنبال دارد.
نمونه رای نصب دوربین مدار بسته
در صورتی که فرد برای نصب دوربین مدار بسته بدون توجه به قوانین اقدام کرده و همچنین سایر اهالی یا همکاران را مطلع نکرده باشد، این کار جرم محسوب می شود. بدین صورت که شاکی می تواند به منظور تنظیم شکایت اقدام نماید. پس از بررسی موضوع توسط دادگاه، رای نصب دوربین مدار بسته تعیین شده و نمونه رای نیز به شرح زیر است:
در خصوص اتهام … دایر به ایجاد مزاحمت از حق و ممانعت از حق ـ نصب دوربین در قسمت مشاعات ـ نظر به شکایت شکات و کیفرخواست صادره از دادسرا و محتویات و عدم دفاعی از ناحیه متهم جرم انتسابی محرز و مسلم بوده مستنداً به ماده 690 قانون مجازات اسلامی رأی بر محکومیت متهم به تحمل پرداخت مبلغ سه میلیون ریال با رعایت ماده 3 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین در حق دولت و رفع مزاحمت و ممانعت از حق و اعاده وضع به حال سابق صادر و اعلام میگردد. در خصوص اتهام …. دایر به مشارکت با متهم فوقالذکر با توجه به این که نامبردگان مالک ملک موصوف بوده و متهم … مستأجر بوده و اقدامات فوق الذکر توسط مستأجر انجام شده است، نه مالک و در خصوص اتهام هر سه متهم دایر بر تغییر کاربری از مسکونی به تجاری به لحاظ فقد دلیل کافی اثباتی بزه و عدم توجه اتهام به … و … رأی بر برائت متهمان صادر و اعلام میگردد. رأی صادره حضوری و ظرف بیست روز قابل اعتراض در دادگاه تجدیدنظر استان تهران میباشد و رأی محکومیت غیابی ظرف ده روز قابل واخواهی در این دادگاه است.
الزام نصب دوربین مداربسته مربوط چه مکان هایی است؟
یکی از مهم ترین مزایای نصب دوربین مدار بسته در مکان های مختلف، افزایش امنیت و احساس آرامش خاطر ساکنین آن محل است. در واقع می توان گفت که نصب دوربین مدار بسته برای همه مکان ها و محیط های مختلف مسکونی، تجاری و اداری و … الزامی نیست. بلکه هر فردی بسته به نیاز محل مورد نظر می توانید برای نصب دوربین مدار بسته به منظور افزایش امنیت آن محل اقدام کند. به طور کلی می توان گفت که الزام نصب دوربین مداربسته مربوط به مکان های زیر است:
نصب دوربین مدار بسته و امنیتی در مکان های عمومی
نصب هر گونه سیستم امنیتی و دوربین مدار بسته در مکان هایی که افراد مختلف از آن عبور می کنند، مانند محیط های عمومی و شلوغ جرم نیست و حتی به منظور افزایش امنیت پیشنهاد هم می شود. بنابراین می توانید دوربین مدار بسته را در فروشگاه های زنجیره ای یا مغازه های کوچک، بزرگراه ها، و … نصب کنید. همچنین امکان نصب دوربین مدار بسته در محیط های عمومی حساس از جمله محیط های نظامی، سفارت خانه و … نیز بلا مانع است.
نصب دوربین مدار بسته در کوچه
در کوچه های عریض و بلند نیز امکان نصب دوربین مدار بسته وجود دارد. با این شرط که اهالی محل را نصب به نصب دوربین مطلع کنید. همچنین محل نصب دوربین باید به گونه ای باشد که به ساختمان های مجاور دید و اشراف نداشته باشد.
نصب دوربین مدار بسته در اماکن خصوصی
نصب دوربین مدار بسته در اماکن خصوصی حساسیت بیشتری دارد. چون نباید دوربین های مدار بسته به داخل حریم خصوصی سایر افراد دید و نظارت داشته باشد. منظور از اماکن خصوصی می توان اتاق خواب، اتاق رختکن، و محیط داخلی منازل مسکونی را نام برد.
نصب دوربین مداربسته در محیط های اداری و کاری
نصب دوربین مدار بسته در محیط های اداری علاوه بر تامین و افزایش امنیت، تاثیر قابل توجهی در بهبود و افزایش راندمان پرسنل هم خواهد داشت. علاوه بر این، به منظور جلوگیری از سوء استفاده سایر کارمندان در محل کار و بررسی رعایت قوانین توسط افراد مختلف، نصب دوربین ضروری و لازم است. اما برای نصب دوربین در این مکان ها نیز باید مطابق بر قانون عمل کرده و همکاران را در جریان نصب دوربین قرار دهید.
تقاضای بازبینی دوربین مدار بسته در چه صورت امکان پذیر است؟
قوانین بازبینی دوربین مداربسته در بسیاری از کشورها با دستور قضایی که توسط قاضی صادر میشود قابل اجرا است و با هدف بازرسی در خصوص تخلفات صورت گرفته از طریق دوربین مداربسته صورت میگیرد. برای درخواست بازبینی دوربین مدار بسته نیز افراد در طی تحقیقات قانونی از طریق وکیل موضوع را پیگیری میکنند و وکیل تقاضای بازبینی دوربین مداربسته را به قاضی میدهد و با توجه به توضیحات ارائه شده قاضی تشخیص میدهد که آیا نیاز به چک کردن دوربین وجود دارد یا خیر. پس از صدور دستور بازبینی دوربین مداربسته، این دستور به مالک دوربین مداربسته ابلاغ میشود. در اغلب مواقع درخواست کنترل دوربین مدار بسته با هدف حفظ آبرو و حریم خصوصی افراد انجام میشود. درخواست بازبینی تصاویر دوربین مداربسته به روشهای زیر قابل انجام است:
صحبت و درخواست مستقیم با مالک دوربین مداربسته
در این روش تلاش میشود که از طریق صحبت با مالک دوربین با او توافق کرده و تصاویر دوربین مداربسته بازبینی شود.
اقدام از طریق قوانین محلی
قوانین بازبینی دوربین مداربسته شامل قوانین و مقررات محلی در خصوص حفظ حریم خصوصی وظایف مالک دوربین مداربسته را تعریف میکند و از طریق مراجعه به وکیل میتوانید با تقاضای بازبینی دوربین مدار بسته به تصاویر دوربین مداربسته دسترسی داشته باشید.
درخواست از طریق دادگاه
برخی مواقع نیاز است که براساس قوانین بازبینی دوربین مداربسته، درخواست بازبینی دوربین از طریق دادگاه صورت گیرد و دستور قضایی بازبینی دوربین صتدر شود. در این صورت وکیل با ارسال نامه بازبینی دوربین، درخواست شما را به دادگاه اعلام میکند. دادگاه با بررسیهای انجام شده تصمیم میگیرد که آیا فیلم دوربین مداربسته در دادگاه سندیت دارد یا نه و سپس مجوز بازبینی دوربین مداربسته را صادر می کند.
متن درخواست بازبینی دوربین مداربسته/نمونه درخواست بازبینی دوربین مداربسته
اگرچه در صورت دسترسی و رضایت مالک دوربین امکان مشاهده تصاویر ضبط شده وجود دارد؛ اما برای برداشت و استفاده از آنها در روند پرونده خود به مجوز بازبینی دوربین مداربسته نیاز است. به این منظور باید طی یک نامه اداری مانند نمونه متن نامه درخواست بازبینی دوربین مداربسته ارائه شده در زیر، از مراجع ذی صلاح درخواست صدور دستور قضایی بازبینی دوربین را بدهید.
بسمه تعالی
جناب آقای/خانم ………
مسئول محترم ………
با سلام و احترام
اینجانب………. به شماره ملی……… در زمینه تحقیقات قضایی خود به شماره پرونده……….. بدینوسیله به استحضار میرساند که در تاریخ…….. در مکان……. و در محدوده زمانی……… حادثهای به شرح زیر رخ داده است:
شرح حادثه: …………
شماره پرونده: …………
شماره تماس: .…………
شماره همراه: …………
با توجه به اینکه این پیشامد ممکن است توسط دوربین مداربسته موجود در محل ضبط شده باشد؛ لذا از شما مقام قضایی محترم خواهشمند است دستور فرمایید تا تصاویر مربوط به زمان و مکان مذکور را برای ما ارسال نمایند. این درخواست برای روشن شدن حقایق، راه اثبات، رد جرم یا ادعای ما در دادگاه مورد نیاز است.
با تشکر از همکاری شما در خصوص تسهیل و شفافسازی روند این پرونده
امضا:
نام و نام خانوادگی:
سمت:
تاریخ:
بیشتر بخوانید: لنز دوربین مدار بسته چیست؟ بررسی انواع لنز دوربین مداربسته و کاربردهای آن
نحوه شکایت از نصب دوربین مدار بسته در اماکن خصوصی چگونه است؟
نصب دوربین مداربسته در محیط های خصوصی (منزل، اتاق خواب، اتاق پرو و … ) از نظر قانونی مجاز نیست و شکایت نصب دوربین در مشاعات یا اماکن خصوصی میتواند به دلیل نقض حریم خصوصی، نقض قوانین محلی یا سایر مسائل مربوط به امنیت و حقوق شخصی باشد. در ادامه، مراحلی برای ارائه متن شکایت نصب دوربین مزاحم و نصب دوربین مدار بسته در اماکن خصوصی شرح داده شده است:
۱. جمع آوری اطلاعات: ابتدا، اطلاعات مربوط به نصب دوربین مدار بسته را جمع آوری کنید. این شامل مواردی مانند تاریخ و زمان نصب دوربین، محل نصب، نوع دوربین و هر گونه شواهد دیگری است که میتواند به شما در ارائه شکایت کمک کند.
۲. بررسی قوانین محلی: بررسی میشود که براساس قوانین محلی نصب دوربین مدار بسته در اماکن خصوصی تحت چه قوانینی قرار دارد. اطلاعات درباره حقوق و محدودیتهای مربوط به حریم خصوصی و امنیت در اماکن خصوصی را از طریق وکیل بدست آورید.
۳. مشاوره حقوقی: در صورتی که تصمیم به شکایت دارید، مشاوره حقوقی از یک وکیل متخصص را در نظر بگیرید. وکیل میتواند شما را در مورد حقوق و شرایط برای ارائه شکایت هدایت کند و به شما راهنمایی کند.
۴. مراجعه به دادگاه: با توجه به قوانین و مقررات، از طریق مراجعه به دادگاه و مقام ذیصلاح از جمله سازمان حفاظت از حریم خصوصی، نیروی انتظامی یا سایر نهادهای مربوطه باشند. اطلاعات کامل و دقیق درباره شکایت خود را به این مراجع ارائه کنید.
5.ارائه شکایت: در نهایت، شکایت خود را به دادگاه ارائه کنید که میتواند به صورت متن شکایت نصب دوربین مزاحم یا شکایت از دوربین همسایه باشد.
بیشتر بخوانید: دستگاه دوربین مدار بسته چیست و چه انواعی دارد؟ معرفی کامل دستگاه ضبط دوربین مدار بسته
نمونه متن شکایت از نصب دوربین
با وجود این که نصب دوربین مدار بسته برای مکان های مختلف تاثیر زیادی در افزایش امنیت محیط مورد نظر دارد، اما در برخی موارد نصب آن بدون اجازه ساکنین و اهالی یک محیط نیز غیر قانونی است. به صورتی که اهالی آن محل می توانند نصب به شکایت از نصب دوربین در آن محل شکایت کرده و پیگیری های لازم را انجام دهند. در واقع در صورتی که محل نصب دوربین مدار بسته به گونه ای باشد که فرد تسلط و دید و نظارت روی حریم شخص دیگری داشته باشد، جرم بوده و مجازات سنگینی هم به دنبال دارد. متن شکایت نصب دوربین مزاحم برای حفظ حریم خصوصی و نظارت در مکانهای مختلف (عمومی یا خصوصی) استفاده میشود و در صورت بروز حادثه یا تخلف از طریق این متن میتوان متخلفین را تعقیب و شناسایی کرد. متن شکایت از نصب دوربین مداربسته شامل مشخصات فردی شکایت کننده، زمان و مکان وقوع تخلف، تصاویر دوربین مداربسته میشود.
نمونه شکایت نصب دوربین در مشاعات
همان طور که می دانید نصب دوربین مدار بسته در ساختمان های مسکونی و اداری و تجاری هم وجود دارد. اما نکته مهم این است که اهالی ساختمان از محل نصب دوربین و همچنین وجود دوربین در ساختمان مطلع باشند. در غیر این صورت اهالی ساختمان نصب به نسبت دوربین در مشاعات می توانند اقدام کنند. برای شکایت جهت پیگیری نصب دوربین در مشاعات روش های مختلفی وجود دارد.
- مراجعه به نیروی انتظامی محل و ثبت شکایت خود در همان کلانتری.
- طرح شکایت مورد نظر در دادسرا و و تشکیل پرونده قضایی علیه فرد یا افراد خاطی در دادسرای نزدیک به محل سکونت.
- ارائه شکایت مربوط به نصب دوربین مدار بسته در مشاعات به شورای حل اختلاف محل که در این صورت امکان رسیدگی به موضوع از طریق غیر قضایی نیز وجود دارد.
- در صورتی که از اقدامات لازم مربوط به شکایت در مراجع قبلی نتیجه ای نداشت، می توانید به سازمان نظام مهندسی استان مراجعه کرده و اقدامات لازم را در زمینه مطرح نمودن شکایت خود انجام دهید.
- روش دیگر ارسال نامه رسمی به مدیریت مجموعه مسکونی است تا نسبت به جمع آوری دوربین های غیر مجاز اقدام کنند.
سوالات متداول
بازبینی دوربین مداربسته در چه بازه زمانی صورت میگیرد؟
به دلیل محدودیت زمانی در نگهداری تصاویر توسط دوربینهای مداربسته بهترین زمان برای بازبینی تصاویر، انجام آن در اولین فرصت است تا از طریق دسترسی به تصاویر دوربین مشکل پیش آمده در همان زمانهای اولیه وقوع اتفاق بازبینی صورت گیرد. از طرفی با توجه به تعداد دوربینهای مداربسته فعال در مکان و مشخصات سخت افزاری دوربینها از جمله حافظه ذخیرهسازی نمیتوان پیشبینی کرد که دوربینها چه مدت زمانی قادر به نگهداری تصاویر هستند.
آیا نصب دوربین در ماشین مجاز است؟
بله، قانون نصب دوربین در ماشین به صورت کاملا قانونی و مجاز برای ثبت وقایع داخل ماشین از طریق دوربین نامحسوس داخل خودرو صورت میگیرد و می توان آن در هر بخشی از خودرو نصب کرد و تصاویر را ثبت کرد. بعضی از انواع دوربین مداربسته قابل استفاده برای داخل ماشین دارای حافظه داخلی هستند و تصاویر را در حافظه خود ذخیره میکنند تا در صورت نیاز بتوان به آنها دسترسی داشت. برخی دیگر از انواع دوربین مداربسته داخل خودرو قابلیت اتصال به تلفن همراه یا رایانه را دارند که امکان مشاهده تصاویر خودرو به صورت زنده را فراهم میکند.
ایا فیلم دوربین مدار بسته در دادگاه سندیت دارد؟
در صورتی که تصاویر یا صدا با حکم قضایی دوربین مداربسته ارائه شوند و در صحت و سقم موارد ضبط شده هیچ تغییر و دستکاری صورت نگیرد فیلم دوربین مداربسته در دادگاه سندیت دارد. اما این مورد به تنهایی مدرک اثبات یا رد جرم محسوب نشده و تنها یک راه حل اثبات و شواهد برای افزایش علم قاضی بر روند پرونده است.
آیا نصب دوربین مداربسته جرم است؟
خیر، نصب دوربین مداربسته در فضاهای عمومی یا خصوصی با مجوز قانونی و رعایت حریم خصوصی، حفظ امانتداری، احترام به حقوق شهروندی و… در زمینه اجرای نظم و امنیت جرم نیست. اما هرگونه سوء استفاده مالی، جانی و حیثیتی از این تجهیزات جرم بوده و پیگرد و مجازات قانونی دارد.
عدم ارائه فیلم دوربین مداربسته چه عواقبی دارد؟
ارائه فیلم دوربین مدار بسته می تواند در اثبات جرم یا رد آن تاثیر گذار باشد. بنابراین عدم ارائه فیلم می تواند اثبات کننده مشارکت فرد با فرد یا افراد خاطی باشد.
قانون نصب دوربین در پارکینگ اختصاصی مانند قانون نصب دوربین در مشاعات است؟
بله. با توجه به این که دوربین مدار بسته در پارکینگ ها هم شاهد و ضبط کننده عبور خانواده و ساکنین مختلف آن محل خواهد بود، در صورتی که بدون اجازه و اطلاع ساکنین باشد؛ جرم محسوب می شود. بنابراین می توان گفت که قانون نصب دوربین در مشاعات ساختمان با نصب در پارکینگ اختصاصی مشابه و یکسان است.
آیا دیدن فیلم اشخاص در دوربین مجتمع مسکونی مجاز است؟
مشاهده فیلم اشخاص که توسط دوربین مدار بسته مجتمع مسکونی ضبط شده، صرفا توسط مدیر ساختمان و با اطلاع ساکنین آن مجتمع مجاز است. در غیر این صورت و اگر مدیر ساختمان نیز به منظور سوء استفاده اقدام به مشاهده فیلم ها کند، جرم محسوب می شود. به صورتی که ساکنین می توانند علیه این فرد شکایت تنظیم کرده و به دادگاه ارائه کنند.
ایا نصب دوربین در کوچه جرم است؟
خیر. اما شرط اول این است که کلیه اهالی محل و آن کوچه باید از نصب دوربین مطلع شوند. بدین صورت که باید با چاپ یک عبارت “این محل به دوربین مدار بسته مجهز است”، سایر افراد را در جریان قرار دهید تا حریم خصوصی افراد دیگر حفظ شده و از نقض قوانین جلوگیری شود.
آیا نصب دوربین در منزل توسط شوهر یا همسر قانونی است؟
در صورتی که هدف همسر قانونی یا شوهر اثبات خیانت باشد، و همچنین فایل های صوتی و تصویری بین افراد دیگر پخش نشود، و صرفا از آن برای ارائه به دادگاه استفاده شود، شامل قوانین نقض حریم خصوصی محسوب نمی شود.
جرم نصب دوربین در مشاعات چیست؟
به طور کلی نصب دوربین مدار بسته در قانون مجازات کیفری جز انگاری نشده است. بدین صورت که می توان گفت هیچ جرمی با این عنوان در قوانین کشوری تعیین نشده است. اما در صورتی که نصب دوربین بدون اجازه و مطلع کردن ساکنین ساختمان و آپارتمان های مسکونی باشد، مشمول عنوان مجرمانه مزاحمت از حق مذکور در ماده 690 قانون مجازات اسلامی خواهد شد. اما در صورتی که نصب دوربین بدون توجه و در نظر قوانین صورت گیرد، جرم محسوب شده و فردی که در محل مشاعات آپاراتمان دوربین نصب کند، به مجازات یک ماه تا یک سال حبس محکوم خواهد شد. علاوه بر این، این جرم جز جرایم قابل بخشش محسوب می شود و بر اساس تبصره ای که در سال 1399 تصویب شد، حداقل و حداکثر این مجازات حبس آن نصف می شود.
بیشتر بخوانید: معرفی بهترین نرم افزار انتقال تصویر دوربین مداربسته برای کامپیوتر + برنامه دوربین مدار بسته روی گوشی
جمعبندی
قوانین نصب دوربین مداربسته ممکن است در هر کشور متفاوت باشند، اما در اکثر جوامع، قوانینی برای حفاظت از حریم خصوصی افراد و استفاده قانونی از دوربینهای مدار بسته وجود دارد و بر حفاظت از حقوق حریم خصوصی افراد تأکید میکنند. این شامل محدودیتهایی برای نصب دوربین در مکانهایی عمومی، خصوصی و امنیتی و … که همراه با کسب مجوز برای نصب دوربین است. همچنین پس از اخذ مجوز لازم است از طریق نصب برچسبهایی نصب دوربین به افراد اطلاعرسانی شود. این به معنای اطلاعرسانی به افراد مربوطه درباره وجود دوربین در مکان مورد نظر است. معمولاً این اطلاعرسانی در قالب نمادها یا تابلوهای قابل مشاهده قرار میگیرد. همچنین برخی مناطق ممکن است قوانین حقوقی نصب دوربین مدار بسته داشته باشند. این شامل محدودیتهایی مانند فاصله حداقلی بین دوربین و خط مرز ملکی یا محدودیتهای نصب در برخی اماکن عمومی میشود. از طرفی حق دسترسی به تصاویر ضبط شده توسط دوربینهای مدار بسته نیز محدود است. افرادی که مسئولیت نصب دوربین را دارند، باید از حفظ امنیت و حریم خصوصی تصاویر اطمینان حاصل کنند. در این مقاله ضمن بیان قوانین در خصوص ضوابط نصب دور بین مدار بسته تلاش کردیم اطلاعاتی جامع در اختیار شما بگذاریم.