رایانش ابری یا cloud computing چیست؟ | بررسی مهمترین کاربردهای کلود کامپیوتینگ 

رایانش ابری یا Cloud computing یکی از مباحث نوین مطرح شده در حوزه فناوری است. به صورت کلی کلود کامپیوتینگ یک مدل ارائه خدمات رایانش به کمک سرورها و پایگاه‌هایی اطلاعاتی و دیگر ابزارها است. این مدل بر پایه ارائه خدمات طبق شیوه‌های جدید ساخته شده است. کاهش هزینه‌ها، دسترسی عالی و بهره‌برداری از فضای ذخیره سازی و… از جمله مهم‌ترین مزایای استفاده از مدل خدماتی هستند. در ادامه راجع به اینکه رایانش ابری چیست، روش استفاده و مزایای آن صحبت خواهیم کرد. 

فناوری رایانش ابری چیست؟

معادل رایانش ابری به انگلیسی Cloud Computing است که از دو کلمه “رایانش” (Computing) و “ابر” (Cloud) تشکیل شده است. در توضیح رایانش ابری به زبان ساده گفته می‌شود که یک فناوری نو است که به کاربران اجازه می‌دهد تا با استفاده از اینترنت به منابع مختلفی دسترسی داشته باشند. مثلا سرورها، پایگاه داده‌های متنوع، فضاهای ذخیره سازی، پایگاه داده‌ها، شبکه‌، تجزیه و تحلیل‌ها،  انواع نرم افزارها  و… از جمله این موارد هستند. در رایانش ابری منابع محاسباتی به شما مجازی (Virtual) ارائه می‌شوند. به بیان دیگر افراد می‌توانند بدون خرید و یا ذخیره نرم افزار و سخت افزار مربوطه، منابع مورد نیاز خود را از طریق مدل رایانش ابری دریافت کنند. کاربران می‌توانند بر اساس نیاز خود به سادگی منابع مورد نیاز را از این طریق دریافت کنند.

بیشتر بخوانید: منظور از حضور و غیاب ابری چیست؟ | معرفی نرم افزار حضور و غیاب ابری (cloud) 

What is cloud computing technology?

نحوه عملکرد کلود کامپیوتینگ چگونه است؟

نحوه عملکرد رایانش ابری بر اساس خدمات محاسباتی مورد نیاز جوامع بشری پایه ریزی شده است. طراحی و توسعه این مدل‌ها برعهده برنامه نویسان خواند بود و در ادامه امکان دسترسی دیگر افراد به این خدمات از طریق اینترنت انجام می‌شود. ارائه منابع پردازشی از جمله سرورها و در دسترسی قرار دادن انواع فضاهای ذخیره سازی مثل نرم افزارهای کاربردی از مهم‌ترین ابزارها برای پیاده سازی رایانش ابری هستند. 

انواع مدل های رایانش ابری کدامند؟

انواع کلود کامپیوتینگ در چند دسته طبقه بندی می‌شود که باعث انسجام بیشتر در ارائه خدمات رسانی است. در ادامه به این مدل‌ها اشاره می‌کنیم.

رایانش ابری عمومی public cloud

یکی از مدل‌های کلود کامپیوتینگ است که در آن خدمات توسط یک ارائه دهنده شخص ثالث یا همان(Third-party Provider) در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد. انواع شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف می‌توانند از این روش که صرفه اقتصادی هم دارد استفاده کنند. در واقع افراد می‌توانند از این منابع به صورت مشترک استفاده کنند و طبق میزان مصرف منابع هزینه‌ها را پرداخت کنند. همانطور که متوجه شدید صرفه اقتصادی یکی از موارد چشمگیر در این نوع رایانش ابری است.

رایانش ابری خصوصی private cloud

یک مدل دیگر رایانش ابری است که در آن یک نهاد مشخص، منابع رایانش ابری را به صورت انحصاری در اختیار دارد‌. این منابع می‌تواند. شامل انواع نرم افزارها، شبکه و… باشند. از مزیت‌های استفاده از این مدل رایانش ابری می‌توان به امنیت بیشتر، سازگاری بیشتر با سازمان مربوطه، کنترل بهتر و موارد دیگر اشاره کرد. 

رایانش ابری ترکیبی یا هیبرید hybrid cloud (رایانش ابری هیبریدی)

رایانش هیبریدی ترکیبی از دو یا چند فضای محاسباتی منحصر به فرد است که می‌تواند در برگیرنده ابرهای عمومی و خصوصی باشد. در نتیجه سازمان‌ها می‌تواند. از فضای خصوصی، عمومی و یا ترکیبی از این فضا استفاده کنند‌. افزایش تعامل و صرفه جویی در هزینه‌ها می‌تواند در نتیجه استفاده از رایانش ابری ترکیبی باشد.

رایانش چند ابری multi cloud

استفاده از رایانش مالتی کلود باعث می‌شود انعطاف پذیری بیشتری برای بهره برداری از منابع داشته باشید. بدین صورت که می‌توانید از منابع محاسباتی دو یا چند ارائه دهنده استفاده کنید. این امر به سازمان‌ها امکان می‌دهد تا راندمان هر کدام از منابع را به حداکثر برسانند و همزمان ریسک‌ها و هزینه‌ها را کاهش دهند. 

بیشتر بخوانید: دیپ وب چیست؟ بررسی کاربردهای Deep Web

انواع مدل‌های سرویس رایانش ابری cloud computing services

در مبحث زیر ساخت رایانش ابری، انواع سرویس‌ها به سه دسته‌ی کلی تقسیم بندی می‌شوند که در ادامه آمده است.

نرم افزار به عنوان سرویس software as a service یا (SAAS)

این‌ سرویس رایانش ابری یک مدل پیشرفته است. که در آن نرم افزار به صورت کامل از طریق اینترنت در دسترس کاربران قرار می‌گیرد. در این شیوه شرکت‌ها مسئولیت حفاظت و مدیریت از نرم افزار را برعهده ندارد و این کار توسط مهندسان مربوطه انجام‌ می‌شود. در صورت استفاده از SAAS مشخصا هزینه‌ها کاهش چشمگیر خواهد داشت. همچنین افزایش بهره وری و امنیت هم قابل انتظار خواند بود. مزیت مهم استفاده از آن مدیریت انواع محتوا، پروژه‌ها، نرم افزارهای آموزشی و… بوده است. 

زیرساخت به عنوان سرویس (infrastructure as a service (IAAS

این مدل رایانش ابری هم تا حد نسبتا زیادی، شبیه روش قبلی است و در آن خدمات از طریق اینترنت ارائه می‌شود. شما می‌توانید به فراخور نیاز خودتان از این منابع استفاده کنید. همچنین به خاطر داشته باشید که هزینه نگهداری از نرم افزار از شما کسر نخواهد شد.‌ انعطاف پذیری بیشتر با کارهای متنوع و کنترل راحت از جمله مزایای استفاده از این روش است. 

پلتفرم به عنوان سرویس platform as a service (PAAS)

در این شیوه، ارائه دهندگان از طریق اینترنت منابع را در اختیار مشتریان قرار می‌دهند. نکته مهم این است که شما نیازی به تهیه زیرساخت‌های فیزیکی مثل سرور‌ها و… نخواهید داشت. در مقابل از دیگر منابع مثل پایگاه داده و سرویس‌های وب استفاده خواهید کرد. در این شیوه پیچیدگی منابع برای افراد کاهش پیدا کرده و صرفه اقتصادی خوبی هم دارد.  

انواع مدل‌های سرویس رایانش ابری cloud computing services

کاربردهای رایانش ابری چیست؟

برای اینکه بسنجید آیا استفاده از رایانش ابری برای شما کارآمد هست یا خیر، باید راجع به کاربردهای آن اطلاعات مناسبی داشته باشید. تطبیق کاربردهای رایانش ابری با نیازهای شما کمک می‌کند بدانید چگونه از این فناوری استفاده کنید.

ذخیره 

خوشبختانه رایانش ابری پتانسیل بالایی در ذخیره کردن دیدارهای مختلف دارد. انواعی از اطلاعات با حجم های کم، زیاد با استفاده از این فناوری قابل ذخیره سازی است. 

تولید پلتفرم 

شما قادر هستید بسته به نیاز سازمان خود، با استفاده از رایانش ابری (cloud computing) انواع مختلفی از اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های مورد نیاز را به صورت بومی تولید کنید. 

انتشار

دیگر قابلیت مهمی که برای کاربران وجود دارد، امکان انتشار انواع فایل‌های صوتی، ویدیویی و… است. شما می‌توانید با استفاده از این آپشن فایل‌های خود را با حفظ کیفیت و به سرعت به مقاصد مورد نظر ارسال کنید. 

سرویس دهی

منابع و برنامه نویسی قوی باعث شده است تا سازماندهی انواع وب‌سایت‌ها و وبلاگ‌ها را بتوان از طریق رایانش ابری انجام داد.

آنالیز

همچنین مدل‌های محاسباتی قوی باعث شده تا آنالیز انواع داده‌های مختلف بر اساس الگوریتم‌های متنوع انجام شود. آنالیز این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا طبقه بندی و نتیجه گیری‌های مد نظرتان را سریع‌تر و با دقت بیشتر انجام دهید.

در چه حوزه‌هایی می توان از رایانش ابری استفاده کرد؟

به دلیل کاربرد فراوان Cloud Computing می‌توان از این مدل خدماتی در حوزه‌های مختلفی استفاده کرد. در ادامه به چند مورد از این موارد اشاره خواهیم کرد. 

رایانش ابری در حسابداری

رایانش ابری در کنترل فعالیت‌ها در حسابداری کمک می‌کند. به طور مثال می‌توانید فاکتورهای خرید و فروش را به صورت آنلاین ثبت کنید. همچنین پردازش پرداخت‌های مشتریان را می‌توانید به صورت آنلاین آنالیز کنید. به علاوه امکان تهیه گزارش مالی با دقت بیشتر قابل انجام است. در نهایت دقت شما در حسابداری بدون افزایش هزینه، بهبود پیدا می‌کند.

رایانش ابری در صنعت بانکداری

در اینجا رایانش ابری می‌تواند روی ارائه خدمات ایمن و کارآمد از طریق تلفن همراه، سایت و دیگر پلتفرم‌ها برای مشتریان اثر مثبت داشته باشد. مثلا پردازش انواع داده‌ها از جمله انواع اطلاعات حساب، سرمایه گذاری و دیگر موارد مشابه. همچنین کاهش هزینه‌ها و جلوگیری از صرف انواع هزینه‌های گزاف از دیگر خدمات رایانش ابری در بانکداری محسوب می‌شود.

رایانش ابری در اینترنت اشیا

اینترنت اشیا مبحث بسیار گسترده‌ای است شما می‌توانید از رایانش ابری برای تجزیه و تحلیل انواع داده‌های دریافت شده توسط ورودی‌ها در اینترنت اشیا استفاده کنید. همچنین رایانش ابری در زمینه وسایل نقلیه و حمل و نقل هم می‌تواند اثرگذار باشد. انواع حسگرها و سنسورها نیز می‌توانند اطلاعات خود را در اختیار کلود کامپیوتینگ قرار دهند.

رایانش ابری در کتابخانه ها

در حال حاضر از رایانش ابری در کتابخانه‌ها برای دسترسی به منابع دیجیتال، مشارکت‌های آنلاین، کنترل اطلاعات مربوط به کتاب‌ها و افراد، آموزش مجازی و… استفاده می‌شود. در ایران هم از این فناوری استفاده می‌شود. به طور مثال کتابخانه ملی ایران از رایانش ابری برای مدیریت اطلاعات و سازمان‌دهی بهتر استفاده می‌کند.  

رایانش ابری در پزشکی

رایانش ابری می‌تواند برای آموزش بهتر دانشجویان پزشکی، ارائه خدمات جدید و نوآورانه، طبقه بندی اطلاعات و دیگر موارد استفاده شود. در ایران این فناوری در مراکزی مثل بیمارستان امام خمینی استفاده می‌شود. 

رایانش ابری در حوزه سلامت

خوشبختانه cloud computing می‌تواند به حفظ اطلاعات الکترونیکی در زمینه سلامت (EHR) کمک کند. همچنین این سیستم به شناسایی الگوریتم بیماری و‌علت آن کمک می‌کند. رایانش ابری برای مسائل کنترل از راه دور هم موثر است و بدین ترتیب افراد می‌توانند در مناطق مختلف به خدمات حوزه سلامت دسترسی داشته باشند. 

بیشتر بخوانید: دیپ لرنینگ یا یادگیری عمیق چیست؟ نحوه کار یادگیری عمیق (deep learning)

در چه حوزه‌هایی می توان از رایانش ابری استفاده کرد؟

مهمترین مزایای رایانش ابری (کلود کامپیوتینگ) چیست؟

رایانش ابری دارای نقاط قوت زیادی است که در این بخش به صورت مختصر به آن اشاره می‌کنیم.یکی از فواید رایانش ابری کاهش هزینه‌ها است. با استفاده از این مدل خدمات رسانی، هزینه‌های خرید، نگهداری و تعمیر نرم افزارها کاهش پیدا می‌کند. همچنین دسترسی به منابع برای پرسنل سازمان بهبود پیدا می‌کند. یک قابلیت دیگر رایانش ابری هم انعطاف پذیری بیشتر سازمان‌ها در پاسخ به موارد مختلف است. در نهایت زیر ساخت‌های امنیتی هم بهبود پیدا می‌کنند و کنترل موارد مربوطه با کمترین دقت ممکنه پیش می‌رود.

نقاط ضعف رایانش ابری چیست؟

اما استفاده از این مدل می‌تواند نقاط ضعفی هم داشته باشد که به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

دسترسی همیشگی به اینترنت: یکی از نقاط ضعف رایانش ابری نیاز همیشگی به اینترنت است. درنتیجه اگر دسترسی شما به اینترنت ضعیف باشد، امکان استفاده از مزایای cloud computing برای شما وجود نخواهد داشت. 

امنیت اطلاعاتی: متاسفانه یکی از ایراداتی که به این سیستم وارد می‌شود، باگ‌های امنیتی موجود در رایانش ابری است که می‌تواند باعث به خطر افتادن و‌ختی از دست رفتن اطلاعات شما بشود. 

هزینه‌های بالا: در موارد استفاده از رایانش ابری می‌تواند باعث هزینه‌های بالا برای راه اندازی سیستم‌های کامپیوتری شود. پس هنگام خرید حتما به هماهنگ بودن کلود کانتینگ با کاربرد موردنظرتان توجه کنید. 

انعطاف پذیری: گاهی اوقات انعطاف پذیر بودن و کشش هماهنگ شدن با سازمان‌های مختلف، می‌تواند باعث افت راندمان مناسب رایانش ابری شود که یکی دیگر از معایب رایانش ابری است.

امنیت اطلاعات رایانش ابری چگونه است؟

بحث تامین امنیت در رایانش ابری بسیار قابل توجه است. خوشبختانه از زمان ابداع این مدل خدماتی تاکنون، بهبود چشمگیری در افزایش امنیت اطلاعات Cloud Computing حاصل شده است. با این وجود هنوز ضعف‌هایی در این سیستم وجود دارد. به دلیل نگهداری از حجم بالای اطلاعات، اهمیت سیستم امنیتی قوی در این سیستم بسیار حیاتی است. با این وجود توصیه می‌شود تا پیش از بهره برداری از منابع رایانش ابری راجع‌به سطح امنیت این سیستم اطلاعات مربوطه را کسب کنید.

معروف ترین سرویس های ابری در دنیا کدامند؟

از مشهور ترین سرویس‌های ابری دنیا می توان به: گوگل درایو (Google drive)، وان درایو (one drive)، آمازون S3، دراپ باکس (Drop Box)، آی کلود و… اشاره کرد. 

خدمات رایانش ابری گوگل

سرویس‌های گوگل درایو یک سرویس محبوب در زمینه رایانش ابری است که احتمالا با آن‌ آشنایی دارید. این سرویس‌ روی انواع تلفن همراه، کامپیوتر و دیگر رایانه‌ها وجود دارند و امکان ذخیره اطلاعات و دسترسی افراد با دیگر دستگاه‌ها را هم به کاربران می‌دهد.

سرویس‌های ابری مایکروسافت 

 سرویس وان درایو، توسط شرکت مایکروسافت ارائه می‌شود و به افراد این امکان را می‌دهد تا اطلاعات خود را ذخیره کنند و با دستگاه‌های دیگر هم در صورت تایید احراز هویت، به اطلاعات دسترسی داشته باشند.

خدمات ابری آمازون

 سرویس آمازون S3 برای ذخیره حجم داده‌های بالا کاربردی است و توسط شرکت آمازون ارائه شده است. امنیت اطلاعاتی ارائه شده توسط این سرویس هم در سطح بالایی قرار دارد. 

سرویس رایانش ابری اپل

آی کلود نام مدل رایانش ابری است که توسط شرکت اپل ارائه می‌شود. دسترسی برای دستگاه‌های اپل به این منبع راحت‌تر خواهد بود.

سرویس‌های ابری ایرانی

خوشبختانه ارائه سرویس‌های رایانش ابری در ایران کلید خورده است و امروزه چندین سرویس کلود کامپیوتینگ در ایران مشغول آن‌ها هستند. 

ایران سرور

یک فضای رایانش ابری ایرانی است که طیف وسیعی از خدمات IaaS، PaaS و SaaS را در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

میزبان کلود

یک سرویس ابری نوین ایرانی است که در حال حاضر بر ارائه خدمات IaaS در زمینه کلود کامپیوتینگ تمرکز دارد.

سرویس‌های ابری ایرانی

نکاتی درباره انواع خدمات رایانش ابری

امروزه با توجه به نیاز جوامع انسانی برای استفاده از منابع مختلف و ذخیره اطلاعات، انواع مختلفی از سرویس‌های کلود کامپیوتینگ ارائه می‌شود‌. توصیه می‌شود که حتما نوع رایانش ابری مورد را برای پروژه‌ مورد نظر مدنظر قرار دهید تا از مزایایی مثل کاهش هزینه و زمان، نگهداری اطلاعات و… بهره‌مند شوید. 

خرید خدمات رایانش ابری چگونه انجام می شود؟

برای خرید رایانش ابری، پس از توجه به انواع مدل رایانش ابری و انتخاب مدل مناسب، با توجه به بودجه‌ای که در نظر گرفتید می‌توانید سرویس مورد نظر را خریداری کنید. تهیه از طریق یک شرکت معتبر و توجه به سطح امنیتی سرویس کلود کامپیوتینگ از دیگر نکاتی است که حتما باید به آن توجه کنید. 

سوالات متداول پیرامون cloud computing

منظور از اجاره رایانش ابری چیست؟

شما می‌توانید حتی به صورت ساعاتی از این سیستم استفاده کنید. این کار حتی در کوتاه مدت هم می‌تواند تاثیر چشمگیری روی کاهش هزینه‌های سازمان شما در بخش IT داشته باشد. در نهایت با آنالیز دقیق و انتخاب بهترین سرویس، می‌توانید از اجاره رایانش ابری هم بهره‌مند شوید.

آینده رایانش ابری به چه سمتی میرود؟

طبق آمارها، استفاده از رایانش ابری (cloud computing) روز به روز کاربرد بیشتری پیدا می‌کند. همچنین بهبود امنیت و منابع ارائه شده هم باعث محبوب شدن بیشتر رایانش ابری در سازمان‌های مختلف است. صرفه جویی در کاهش هزینه‌ها، قابلیت‌های دسترسی مناسب و… هم از دیگر دلایلی هستند که باعث می‌شوند استفاده از رایانش ابری افزایش پیدا کند.

جدیدترین رایانش ابری در دنیا کدام است؟

در حال حاضر جدیدترین فضای ابری در دنیا رایانش ابری ترکیبی یا همان (Hybrid Cloud) است. این نوع فضای ابری ترکیبی از رایانش خصوصی و عمومی است. شما می‌توانید از انعطاف پذیری بیشتر رایانش ترکیبی، سرعت عمل بالا، منابع بهبود یافته و… بهره مند شوید. 

جمع بندی 

در این مقاله سعی کردیم راجع به پتانسیل های رایانش ابری (cloud computing) صحبت کنیم. سرویس‌های ترکیبی، عمومی، خصوصی و… از مهم‌ترین انواع رایانش ابری هستند. شما می‌توانید فضای منعطف‌تر با امنیت بالا و امکان ذخیره حجم بالایی از دیتا را برای خود فراهم کنید. استفاده از این سرویس‌ها روز به روز در حال افزایش است و منطبق شدن با رایانش ابری می‌تواند تا حد زیادی روی بهبود عملکرد سازمان شما تاثیر داشته باشد. شما می‌توانید با تهیه یک سرویس رایانش ابری هماهنگ با نیازهای سازمان مورد نظر، از مزیت‌های فراوان این مدل استفاده کنید.